مرضیه عبداللهی

با روی کار آمدن بنی عباس و حضور ایرانیان در ساختار اداری حکومت آنان، شالوده یک جنبش فراگیر فرهنگی- ادبی، پی ریزی شد. در عصر نوسازی ادبی سنت های ادبی، اجتماعی و آثار فکر ایرانی در رأس فرهنگ هایی قرار دارد که در زبان و فرهنگ عربی تأثیرگذار است. تجلّی و ظهور سنّت و فرهنگ ایرانی در شعر شاعرانی همچون «ابونواس» در عصر عباسی اول و «ابن رومی» و «ابن معتز» در عصر عباسی دوم به گونه ای است که در تاریخ نقطه عطفی ایجاد کرد و اشعاری را پدید آورد که در هیچ دوره ای از تاریخ ادبیات عرب سابقه ای نداشت. ترانه های عاشقانه و باده سرایی مهمترین بن مایه هایی هستند که جولانگاه این شاعران برای انتقال سنّت و فرهنگ های ایرانی قرار می گیرد. عباسیان تحت تأثیر فرهنگ ایرانی همچون پادشاهان ساسانی شیفته تجمّلات و تشریفات شدند. بازتاب این روحیه اشرافیگری در شعر شاعران عصر عباسی دوم به ویژه «ابن معتز» به وضوح دیده می شود. جشنهای باستانی به سبب برخواستن از فرهنگ کهن ایران و بهره مندی از شاخص های مثبت خود به درون دربار عباسی راه یافت و با ایجاد زمینه برای ادیبان عصر عباسی توانست در بسیاری از آثار ادبی این دوره، تأثیر فراوانی بگذارد. آگاهی و اشراف به فرهنگ و سنّت های ایرانیان به شاعران تازی چنان تشخّص ادبی می داد که سبب شد سنّت های ادبی و اجتماعی و آثار فکر ایرانی در رأس فرهنگ های تأثیرگذار در زبان و فرهنگ عربی قرار گیرد.

از بدو پیدایش اینترنت و استفاده گسترده از آن توسط دانشجویان، دانش پژوهان و اساتید دانشگاه و اهمیت ویژه و تأثیری که این امکانات بر کمیت و کیفیت کارهای علمی این افراد دارد، تحقیقات متعددی درباره این کاربردها و نتایج حاصل از آن انجام گرفته است. در این مطالعه نیز نحوه استفاده اعضاء هیئت علمی، کارکنان و دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی شیراز از امکانات اینترنت این دانشگاه و تأثیرات کمی و کیفی آن بر این فعالیت‌ها مورد بررسی قرار گرفته است. این بررسی با استفاده از یک پرسشنامه مشتمل بر 20 سئوال انجام شده است. این پرسشنامه نظرات مراجعین به مرکز را درباره جوانب مختلف خدمات ارائه شده توسط مرکز اینترنت دانشگاه و همچنین آنچه که به نظر میرسید مشکلات این مرکز است، و تأثیرات استفاده از این امکانات بر فعالیتهای مختلف این اعضاء را جویا می شد. در مجموع 204 پرسشنامه از اعضاء دریافت گردید. برای تجزیه و تحلیل داده‌های جمع‌آوری شده از روشهای آماری توصیفی و از آزمون کای (خی) دو استفاده گردید. نتایج این بررسی نشان میدهد که اعضاء مرکز اینترنت به اهمیت اینترنت واقف بوده و استفاده از آن را برای بعضی از امور در دستور کار خود قرار داده‌اند. براساس این نمونه، تعداد اعضاء زن و مرد مرکز برابر است. این یکسانی در هر سه سطح استاد، کارمند و دانشجو مشاهده گردید. این اعضاء میزان دانش خود از کامپیوتر را بیشتر در حد خوب و متوسط دانسته و اغلب آموزش برای استفاده از اینترنت را ضروری میدانند. اعضاء برای گرایش خود «دسترسی به اطلاعات روزآمد» را در اولویت اول، «تفنن و سرگرمی» را بعنوان اولویت دوم و علاقه به «بکارگیری تکنولوژی نوین» را بعنوان اولویت سوم انتخاب کرده‌اند. «حجم وسیع اطلاعات» نیز انتخاب چهارم بوده است. تعداد زیادی از اعضاء روزانه بیش از یکساعت از اینترنت استفاده می‌کنند. اعضاء از مرکز اینترنت برای تهیه مقاله و همچنین برای افزایش کیفیت امور پژوهشی خود استفاده می‌کنند، و آن را وسیله‌ای مؤثر برای انجام کارهای تحقیقاتی و علمی خود می‌دانند. و از آن برای بهبود آموزش، تألیف و شرکت در سمینار کمتر استفاده می‌نمایند. نتایج این بررسی نشان می‌دهد که اغلب پاسخگویان مشکل اصلی را کندی سرعت دستیابی و کم بودن خطوط تلفنی دانسته و اشکال قابل ذکر دیگری در کار این مرکز مشاهده نمی‌نمایند. استفاده‌های اصلی آنها از مرکز اینترنت، شامل استفاده از وب (Web) در رده اول، پست الکترونیکی (E-mail) رده دوم، قرارداد انتقال پرونده (FTP)، لیست سرو (Listserv) و گروههای خبر رده های سوم تا پنجم را بخود اختصاص داده است.