صمیمیت با نوجوان
آرشیو
چکیده
متن
1. شناخت شخصیت نوجوان؛ با شناخت ویژگی های دوره نوجوانی برخی از رفتارهای ناخوشایند آنان غیر طبیعی انگاشته نمی شود تا موجب بروز عکس العمل در ما گردد و به تیرگی روابط با نوجوان بینجامد.
2. استفاده از روش تغافل نادیده گرفتن؛ از مؤثرترین روش های تربیتی در این دوره «روش تغافل» است؛ یعنی مسایل و مشکلات نوجوان را بزرگ نشان ندهیم که در او ایجاد وحشت نماید. او را به لحاظ رفتارهایش دایم بازخواست ننمایم، بلکه باید نوجوان همواره در حال خوف و رجا باشد.
3. ایفای نقش راهنما به جای آمر؛ بهتر است در برخورد با مسایل نوجوان از خود او کمک بگیریم؛ چرا که وی باید این واقعیت را بداند که نخستین مسؤول حل مشکل او، خودش است و باید برای حل آن اقدام نماید. والدین و مربیان فقط وظیفه راهنمایی او را دارند تا از عواقب تصمیم و کار او را مطلع سازند.
4. آموزش؛ مهم ترین دلیل ترس و اضطراب از هر موضوعی جهل و ناآگاهی نسبت به آن موضوع می باشد. برای کاهش ترس و اضطراب دوره ی نوجوانی، آموزش های لازم در مورد بلوغ، دوست یابی، حل مسأله، چگونگی گذراندن اوقات فراغت، برنامه ریزی درسی و ... ضروری است.
5 . برقراری رابطه دوستانه و عاقلانه؛ با مراقبت دوستانه و عاقلانه ی خود، احساس ایمنی و اطمینان را در وجود نوجوان ایجاد کنیم.
6 . اعتماد سازی؛ باید بیاموزیم که چگونه حس اعتماد نوجوان را نسبت به خود جلب و جذب کنیم؛ چنانچه اعتماد میان نوجوان و والدین کم رنگ شود، او برای حل مسایل خود به دیگران مراجعه می کند.
7. ارتباط کلامی، مقدمه ارتباط عاطفی؛ والدین با تنظیم ساعات کار خود و بستر سازی مناسب در منزل بایستی فرصت کافی برای «ارتباط های کلامی» با اعضای خانواده، به ویژه نوجوان را فراهم آورند؛ چرا که ارتباط کلامی مقدمه ی «ارتباط عاطفی» است که نوجوان سخت به آن نیاز دارد.
8 . تأکید بر محبت و پرهیز از خشونت؛ ارتباط با نوجوان اگر بر عشق و علاقه و صمیمیت استوار باشد، اعتماد به نفس را در او تأمین و تضمین می نماید؛ و چنانچه با فشار و خشونت همراه گردد، اختلال عصبی و دشواری های روانی را در پی دارد.
9. الگوهای رفتاری والدین؛ نوجوان علاقه مند است که والدین او شخصیتی مستحکم، با ثبات و پایدار را دارا باشند، چون به اتکای شخصیت و همانند سازی آنان نیازمند است؛ از این رو توجه والدین به الگوهای رفتاری مورد تأکید است.
10. پرهیز از مناقشات خانوادگی؛ خانه بایستی محلی آرام، امن و مستحکم برای اعضای خانواده به ویژه نوجوان باشد. مناقشات و بحث و دعوای آشکار والدین به این فضا لطمه می زند و بهانه ی گریز نوجوان از خانواده را فراهم می آورد.
11. گوش دادن؛ با نوجوان صحبت کنیم و با علاقه به سخنان او گوش فرا دهیم و بدانیم که خوب گوش کردن به حرف های نوجوان رمز ارتباط مؤثر با اوست.
12. تکیه بر نقاط قوت؛ با مشاهده برخی ضعف ها، نوجوان را تحقیر، سرزنش، یا مقایسه با دیگران نکنیم، بلکه سعی نماییم برای از بین بردن ضعف ها، نقطه های قوت را تجلی بخشیم.
13. انتظار به اندازه؛ با کسب شناخت همه جانبه از نوجوان به اندازه توان و ظرفیت وجود از وی انتظار داشته باشیم.
14. اجازه ی امتحان و خطا؛ نوجوان بایستی بیاموزد که از آزمون و مشکلات گریزان نباشد، بلکه برای حل مشکلات به دنبال کشف راه حل باشد؛ برای این منظور اجازه خطا کردن را به او بدهیم تا از آن احساس گناه نکند و بتواند فرصت یافتن راه حل را بیابد.
15. مشورت با نوجوان؛ نوجوان در اندیشه مستقل شدن است؛ بنابراین نبایستی عقاید خود را بر او تحمیل نماییم، بلکه او را تحمّل کنیم و با مشورت گرفتن از او در امور خانه در کسب استقلال یاری اش کنیم.
16. فعال بودن نقش پدر در تربیت نوجوان؛ همان گونه که «مادر» نخستین دلیل و راهنمای کودک و نوجوان به زندگی اجتماعی است، وجود «پدری» که بتوان بر او تکیه کرد نیز مورد نیاز ضروری یک نوجوان است.
17. پذیرش بدون قید و شرط نوجوان؛ نوجوان را همان گونه که نشان می دهد، بپذیریم، نه آن سان که در رؤیا و تخیّل خود تصور می کنیم. اگر نوجوان در خانواده مورد احترام قرار گیرد، پذیرش خویش را ـ همان گونه که هست ـ خواهد آموخت.[1]
--------------------------------------------------------------------------------
[1]. روزنامه اطلاعات، ضمیمه، 23/5/1386.
2. استفاده از روش تغافل نادیده گرفتن؛ از مؤثرترین روش های تربیتی در این دوره «روش تغافل» است؛ یعنی مسایل و مشکلات نوجوان را بزرگ نشان ندهیم که در او ایجاد وحشت نماید. او را به لحاظ رفتارهایش دایم بازخواست ننمایم، بلکه باید نوجوان همواره در حال خوف و رجا باشد.
3. ایفای نقش راهنما به جای آمر؛ بهتر است در برخورد با مسایل نوجوان از خود او کمک بگیریم؛ چرا که وی باید این واقعیت را بداند که نخستین مسؤول حل مشکل او، خودش است و باید برای حل آن اقدام نماید. والدین و مربیان فقط وظیفه راهنمایی او را دارند تا از عواقب تصمیم و کار او را مطلع سازند.
4. آموزش؛ مهم ترین دلیل ترس و اضطراب از هر موضوعی جهل و ناآگاهی نسبت به آن موضوع می باشد. برای کاهش ترس و اضطراب دوره ی نوجوانی، آموزش های لازم در مورد بلوغ، دوست یابی، حل مسأله، چگونگی گذراندن اوقات فراغت، برنامه ریزی درسی و ... ضروری است.
5 . برقراری رابطه دوستانه و عاقلانه؛ با مراقبت دوستانه و عاقلانه ی خود، احساس ایمنی و اطمینان را در وجود نوجوان ایجاد کنیم.
6 . اعتماد سازی؛ باید بیاموزیم که چگونه حس اعتماد نوجوان را نسبت به خود جلب و جذب کنیم؛ چنانچه اعتماد میان نوجوان و والدین کم رنگ شود، او برای حل مسایل خود به دیگران مراجعه می کند.
7. ارتباط کلامی، مقدمه ارتباط عاطفی؛ والدین با تنظیم ساعات کار خود و بستر سازی مناسب در منزل بایستی فرصت کافی برای «ارتباط های کلامی» با اعضای خانواده، به ویژه نوجوان را فراهم آورند؛ چرا که ارتباط کلامی مقدمه ی «ارتباط عاطفی» است که نوجوان سخت به آن نیاز دارد.
8 . تأکید بر محبت و پرهیز از خشونت؛ ارتباط با نوجوان اگر بر عشق و علاقه و صمیمیت استوار باشد، اعتماد به نفس را در او تأمین و تضمین می نماید؛ و چنانچه با فشار و خشونت همراه گردد، اختلال عصبی و دشواری های روانی را در پی دارد.
9. الگوهای رفتاری والدین؛ نوجوان علاقه مند است که والدین او شخصیتی مستحکم، با ثبات و پایدار را دارا باشند، چون به اتکای شخصیت و همانند سازی آنان نیازمند است؛ از این رو توجه والدین به الگوهای رفتاری مورد تأکید است.
10. پرهیز از مناقشات خانوادگی؛ خانه بایستی محلی آرام، امن و مستحکم برای اعضای خانواده به ویژه نوجوان باشد. مناقشات و بحث و دعوای آشکار والدین به این فضا لطمه می زند و بهانه ی گریز نوجوان از خانواده را فراهم می آورد.
11. گوش دادن؛ با نوجوان صحبت کنیم و با علاقه به سخنان او گوش فرا دهیم و بدانیم که خوب گوش کردن به حرف های نوجوان رمز ارتباط مؤثر با اوست.
12. تکیه بر نقاط قوت؛ با مشاهده برخی ضعف ها، نوجوان را تحقیر، سرزنش، یا مقایسه با دیگران نکنیم، بلکه سعی نماییم برای از بین بردن ضعف ها، نقطه های قوت را تجلی بخشیم.
13. انتظار به اندازه؛ با کسب شناخت همه جانبه از نوجوان به اندازه توان و ظرفیت وجود از وی انتظار داشته باشیم.
14. اجازه ی امتحان و خطا؛ نوجوان بایستی بیاموزد که از آزمون و مشکلات گریزان نباشد، بلکه برای حل مشکلات به دنبال کشف راه حل باشد؛ برای این منظور اجازه خطا کردن را به او بدهیم تا از آن احساس گناه نکند و بتواند فرصت یافتن راه حل را بیابد.
15. مشورت با نوجوان؛ نوجوان در اندیشه مستقل شدن است؛ بنابراین نبایستی عقاید خود را بر او تحمیل نماییم، بلکه او را تحمّل کنیم و با مشورت گرفتن از او در امور خانه در کسب استقلال یاری اش کنیم.
16. فعال بودن نقش پدر در تربیت نوجوان؛ همان گونه که «مادر» نخستین دلیل و راهنمای کودک و نوجوان به زندگی اجتماعی است، وجود «پدری» که بتوان بر او تکیه کرد نیز مورد نیاز ضروری یک نوجوان است.
17. پذیرش بدون قید و شرط نوجوان؛ نوجوان را همان گونه که نشان می دهد، بپذیریم، نه آن سان که در رؤیا و تخیّل خود تصور می کنیم. اگر نوجوان در خانواده مورد احترام قرار گیرد، پذیرش خویش را ـ همان گونه که هست ـ خواهد آموخت.[1]
--------------------------------------------------------------------------------
[1]. روزنامه اطلاعات، ضمیمه، 23/5/1386.