رشد شهرنشینی درفرمانداری کل بنادر و جزایر خلیج فارس (بوشهر، 1340- 1355 ش) (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
شهرنشینی یکی از مشخص ترین نمود تکامل جوامع انسانی است. گسترش روزافزون شهرنشینی و افزایش تعداد شهرها و تغییرات کمی و کیفی آن ها تحت تأثیر عوامل مختلفی نظیر صنعتی شدن، مهاجرت روستائیان به شهرها، تحولات اجتماعی و فرهنگی در جوامع مختلف بوده است. از دهه 20 به بعد که کشور دچار تحولات سیاسی عمده ای شد تحرک و جابجایی های داخلی در کشور نیز بسیار محسوس گردید. در ادامه این روند در آغاز دهه چهل و با انجام اصلاحات اجتماعی توسط محمدرضا شاه این تحرک در کشور شدت بیشتری یافت که پیامد بارز آن گسترش شهرها و توسعه شهرنشینی در دهه چهل و بعد از آن بود. سؤال این پژوهش این است که وضعیت فرمانداری کل بنادر و جزایر خلیج فارس (بوشهر) در طی سال های 1340 تا 1355 ش از لحاظ جمعیت شهری و رشد شهرنشینی چگونه بود و تعداد شهرهای آن از نظر کمی چه تغییری یافت؟ روش پژوهش حاضر توصیفی- تحلیلی با مطالعه منابع کتابخانه ای و اسنادی و تحلیل ثانویه داده های سرشماری نفوس و مسکن در فاصله سال های مورد نظر است. طبق یافته های پژوهش فرمانداری کل بنادر و جزایر خلیج فارس که در سال های قبل از دهه چهل دارای کمترین میزان شهرنشینی در کشور بود، در سال های بعد از آن با رشد شهرنشینی بالایی مواجه شد. بوشهر مرکز فرمانداری پذیرای بیش از 50 درصد مهاجرین داخلی استان بود و گسترش جمعیت شهری در آن موجب توسعه فیزیکی شهر و پیدایش پدیده حاشیه نشینی در شهر شد؛ بااین حال به دلیل تراکم پایین جمعیت تعداد شهرهای آن در طول سال های مورد نظر افزایش چندانی نداشت.urbanization growth in the governorate of all ports and islands of the Persian Gulf (Bushehr) (1961-1976(
Urbanization is one of the most obvious manifestations of the evolution of human societies. The increasing expansion of urbanization and the increase in the number of cities and their quantitative and qualitative changes have been influenced by various factors such as industrialization, migration of villagers to cities, and social and cultural changes in different societies. From the 1320s onwards, when Iran underwent major political changes, the movement and internal movements in the country were also very noticeable. In the continuation of this process, at the beginning of the 1340s and with the implementation of social reforms by Mohammad Reza Shah, this movement became more intense in Iran, the obvious consequence of which was the expansion of cities and the development of urbanization in Iran. The question of this research is, what was the situation of the governorate of the ports and islands of the Persian Gulf (Bushehr) during the years 1340 to 1355 AH in terms of urban population and urbanization growth? And how did the number of its cities change quantitatively? The present research method is descriptive-analytical based on library and documentary sources and secondary analysis of population and housing census data in the target years. According to the research findings of the Governorate of the Persian Gulf Islands and Ports, which had the lowest rate of urbanization in the country in the years before 1340 A.H. it faced a high urbanization growth in the years after that. Bushehr, the centre of the governorate, received more than 50% of the internal immigrants of the province, and the expansion of the urban population in it caused the physical development of the city and the emergence of the phenomenon of marginalization in the city; However, due to the low population density, the number of its towns did not increase much during the years in question.
تبلیغات
