بررسی محیط منطقه ای دریای خزر؛ شناخت الگوهای منازعه و همکاری امنیتی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و استقلال جمهوری های آذربایجان، ترکمنستان و قزاقستان؛ تعداد کشورهای ساحلی دریای خزر افزایش یافت. در کنار این واقعیت این فرض که پس از پایان نظام دو قطبی اهمیت مناطق در سیاست بین الملل افزایش یافته است، شرایط ظهور یک منطقه جدید در سیاست بین الملل به نام منطقه دریای خزر را فراهم کرده است. منطقه دریای خزر به واسطه وجود ذخایر عظیم انرژی و قرارگرفتن در نقطه اتصال دو قاره آسیا به اروپا؛ روز به روز دارای اهمیت بیشتری می-گردد. منافع جمهوری اسلامی ایران که یکی از اعضای مهم این منطقه جدید است به شدت به الگوی حاکم بر منطقه و موضوعات امنیتی آن وابسته است. از این رو این تحقیق به دنبال پاسخگویی به این پرسش بنیادی است که چه الگویی بر منطقه دریای خزر و موضوعات امنیتی آن حاکم است؟ در پاسخ به این سوال؛ با استفاده از ادبیات منطقه گرایی نوین و چارچوب مجموعه های امنیتی منطقه ای و روش پژوهش ترکیبی – اکتشافی دو مرحله ای – در ابتدا شاخص های این نظریه در منطقه مورد مطالعه ارزیابی می گردد و سپس با استفاده از مفهوم وابستگی متقابل امنیتی، در دو بعد منازعه امنیتی (جنبه سلبی وابستگی متقابل امنیتی) و همکاری امنیتی (جنبه ایجابی وابستگی متقابل امنیتی)، موضوعاتی جهت تدوین ابزار تحقیق (پرسشنامه) احصا می گردد. سپس در مرحله کمی تحقیق، پرسشنامه ها توسط نمونه آماری 49 نفره از خبرگان این حوزه مورد ارزیابی قرار می گیرند تا در انتها با استفاده از نتایج بدست آمده الگوی حاکم بر منطقه دریای خزر و موضوعات امنیتی آن مشخص گردد.Investigating the regional environment of the Caspian Sea; understanding patterns of conflict and security cooperation
IntroductionThe Caspian Sea region due to the presence of huge energy reserves and being located at the point of connection between the two continents of Asia and Europe; It becomes more important day by day. The interests of the Islamic Republic of Iran, which is one of the important members of this new region, are highly dependent on the pattern governing the region and its security issues.MethodologyBy using the literature of modern regionalism and the framework of regional security complexes and a two-step exploratory hybrid research method, the indicators of this theory are first evaluated in the studied region and then using the concept of dependence. Security interdependence, in two dimensions of security conflict (negative aspect of security interdependence) and security cooperation (positive aspect of security interdependence), issues for developing research tools (questionnaire) are counted. Then, in the quantitative stage of the research, the questionnaires are evaluated by a statistical sample of 49 experts in this field.ConclusionAny military cooperation of regional countries with extra-regional powers can lead the region to a security conflict. it is necessary to pay attention to the fact that the pursuit of these issues by the newly independent countries is usually the result of the implementation of extensive exercises and the creation of new bases by the Russian Federation in the Caspian Sea region. Therefore, it can be said that if this increasing trend continues in the coming years, the movement of the Caspian Sea region towards controversial patterns is inevitable.
تبلیغات
