واکاوی نظام اخلاقی قرآن با تکیه بر مفاهیم «اسلام» و «ایمان» در تفسیر المیزان (مقاله پژوهشی حوزه)
درجه علمی: علمی-پژوهشی (حوزوی)
آرشیو
چکیده
شناسایی نظام اخلاقی قرآن به مثابه راهنمای نگرش و کُنش، پیوسته مورد توجه اندیشوران مسلمان بوده است. تلاش های فراوانی برای شناسایی نظام اخلاقی قرآن به صورت تک نگاشته به رشته تحریر درآمده است، اما به نظر می رسد نگاه تک بُعدی به آیات و بسنده کردن به یک نظریهٔ اخلاقی در اخلاق هنجاری - برای تبیین نظام اخلاقی قرآن - نادرست است. مطالعه پیش رو، در صدد بازخوانی نظام اخلاقی قرآن با روش توصیف و تحلیل نقادانه است و می کوشد تبیین روشن و دقیق تری از نظام اخلاقی قرآن بدست دهد. در این راستا، ضمن توصیف نظریه های اخلاقی (غایت گروی، وظیفه گروی، فضیلت محوری) و تحلیل عقلانی هر کدام، به سنجش آنها با آیات قرآن کریم پرداخته است. مطابق نتایج حاصله، با توجه به مفاهیم تشکیکی و چهار گانه واژه های «اسلام» و «ایمان» در قرآن کریم، آدمی با سطوح مختلف معرفتی و انگیزشی در هر سطح، نیازمند تمسک به یکی از نظریه های اخلاقی است. افزون براین، قرآن کریم، ضمن بهره گیری از نظریه های اخلاقی، از مراتب والاتر از ارزش های اخلاقی ویژه خود بهره مند است.An Analysis of the Ethical System of the Qur'an Based on the Concepts of “Islam” and “Iman” in Tafsir Al-Mizan
The identification of the ethical system of the Quran as a guide for attitudes and actions has consistently been a focus of Muslim scholars. Numerous works have been written to identify the ethical system of the Quran, but it seems that a one-dimensional approach to the verses and relying on a ethical theory in normative ethics - to explain the ethical system of the Quran - is incorrect. In this research, we have attempted to reinterpret the ethical system of the Quran using a critical method and to provide a clearer and more accurate explanation of it. In this regard, while describing ethical theories (consequentialism, deontology, virtue ethics) and analyzing them in detail, we have sought to examine their validity in light of the verses of the Noble Quran. The result of this research is that considering the concepts of "Islam" and "faith" in the Quran, human beings with different levels of knowledge and motivation at each level need to choose one of the ethical theories. Additionally, the Noble Quran encompasses unique and higher ethical values.
تبلیغات
