چکیده

عقل از مخلوقات روحانی خدا به صورت موجودی مستقل خلق شده و به انسان هبه شده است. عقل پیش از تعلق به وجود انسان، کارکردهایی دارد. این نوشتار به کارکردهای عقل در حوزه اخلاق می پردازد تا روشن شود آیا عقل در بُعد معرفتی، تنها «هست ها» را درک می کند یا «بایدها» را نیز درک می کند. باید مشخص شود که عقل در بُعد غیر معرفتی «میل، اراده و افعال خارجی» چه کارکردهایی دارد. با تکیه بر روایات امامیه و بر اساس رویکرد نص گرایانه در تحلیل روایات به این نتیجه رسیدیم که عقل در حوزهٔ معرفت شناسی، هست ها و بایدها را می شناسد و این شناخت در دو ساحت شناخت در قالب «نشانه و زبان» و «تحلیل و استنتاج» رُخ می دهد. توانایی زبانی و استنطاقی عقل یکی از کارکردهای معرفتی عقل است که می توان به صورت مستقل آن را مطرح کرد. عقل، افزون بر ادراک در حوزه رفتار نیز کارکردهایی دارد. قدرت، مشیت، اختیار، میل و اقدام عملی و عینی از کارکردهای عقل است. عقل تمام رفتارهای ملائکه و روحانیین را می تواند داشته باشد که اموری مثل «اِقبال، ادبار، سجده، تکلّم و دعا» از امور مُصرح در قرآن کریم است.

Functions of Intellect ('Aql) Prior to Human Existence

Intellect ('Aql), as a spiritual creation of God, has been independently created and bestowed upon humans. Intellect, prior to its association with humans, has functions. This research focuses on the functions of intellect in the realm of ethics to clarify whether intellect, in its cognitive dimension, only comprehends "facts" or also comprehends "oughts." It needs to be determined what functions intellect has in its non-cognitive dimension (desire, will, and external actions). Based on the narrations of the Imams and utilizing a narrative-focused approach in analyzing the narrations, we have concluded that intellect, in the domain of epistemology, recognizes existents and oughts, and this recognition occurs in two domains, namely "sign and language" and "analysis and inference." The linguistic ability and the skill of expressing intellect verbally are one of the cognitive functions of intellect that can be addressed independently. In addition to perception, intellect also has functions in the realm of behavior. Power, will, choice, desire, and practical action are among the functions of intellect. Intellect can possess all the behaviors of angels and spiritual beings, such as "acceptance, refusal, prostration, speech, and supplication," as mentioned in the Quran.

تبلیغات