الگوی مدرسه اسلامیِ حکمت از منظر دلالت های تربیتی عقل (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
در جهان بینی اسلامی، پرورش یافتن جنبه های عقلانی برای سامان دهی نظام فکری و ایدئولوژی انسان اهمیت فراوان دارد و بنابراین، یکی از مهم ترین ویژگی های تعلیم وتربیت اسلامی، تکیه بر عقل و تأکید بر پرورش بُعد عقلانی است. هدف از این پژوهش، بررسی عقل و دلالت های تربیتی آن در ابعاد مبانی، مبدأ، مربّی، متربی، مواعظ و اصول، محیط، منابع، موانع، مسیر، مرکب، میل، معرفت، مجاهدت، ممارست، مقاصد، منازل، مراحل، معیار، محاسبه و ارزیابی، معینان و مشوقان، متد (روش)، محتوا و محصول بود که 21 «میم» تعلیم وتربیت نامیده می شوند. پژوهش حاضر ازنوع کیفی و توصیفی- تحلیلی بود و جامعه آن، آیات مرتبط با موضوع و دیگر اسناد دارای ارتباط با این حوزه درقالب کتاب و مقاله را شامل می شد. براساس یافته های این پژوهش، در مدرسه اسلامی حکمت، تربیت متربیان باید با تمرکز بر پرورش تمام ابعاد عقل، شامل عقل پرسشگر، کنشگر و پرستشگر صورت گیرد تا در سایه این پرورش مطابق با آموزه های الهی، حرکت زندگی در مسیر حکیمانه تحقق یابد. ازطریق تعریف و تبیین عناصر 21گانه مذکور می توان الگوی مدرسه اسلامی حکمت را سامان دهی کرد؛ به گونه ای که رهیافتی عملی و اجرایی نیز درپی داشته باشد. بهره گیری از این الزامات، انسان را در مسیر تربیت یاری می دهد و هدایت می کند و بدین ترتیب، این الزامات می توانند راهگشای والدین، معلمان، مدیران، متخصصان و دیگر دست اندرکاران نظام تعلیم وتربیت باشند.The Theoretical Pattern of Hekmat Islamic School from the Viewpoint of the Educational Implications of Intellect
The Islamic worldview has paid great attention to the development of rational aspects in organizing the human intellectual and ideological system. Therefore, reliance on intellect and emphasizing the development of the intellectual dimension are the most important features of Islamic education and training. The present study aimed to investigate intellect and its educational implications in dimensions, namely foundations, origin, teacher, trainer, sermons and principles, environment, resources, obstacles, path, roadster, desire, knowledge, struggle, practice, destination, homes, stages, criteria, calculation and evaluation, supporters and incentives, methods, content, and products that are called twenty-one dimensions of education. This qualitative research is of a descriptive-analytical type and has been conducted using the content analysis method. The research population included all Quranic verses related to the research topic and other related documents in the form of books and articles and the sampling method was purposeful. Based on the findings of the research in Hekmat Islamic school, the education of educators should focus on nurturing all dimensions of intellect, including questioning, acting, and worshipping, so that in the shadow of this education, according to the divine teachings, the movement of life towards a wise path. Defining and explaining the twenty-one mentioned elements can organize the theoretical pattern of the Hekmat Islamic school in a way that also has a practical and executable approach. Utilizing these requirements can help guide and assist individuals in the path of education; therefore, these requirements can be a guide for parents, teachers, managers, experts, and other stakeholders in the education system.