پردازش موضوعات قرآنی و حدیثی به شیوه تحلیل روایی (داستانی) (مقاله پژوهشی حوزه)
درجه علمی: علمی-پژوهشی (حوزوی)
آرشیو
چکیده
سبک «تحلیل روایی» از روش های نو در تحقیقات کیفیِ موضوعات مختلف است. این روش به دلیل داستانی بودن و عدم حصر آن در توصیف و استدلال صرف، دارای مزایایی است که ضرورت تحقیق و ارائه آن را در موضوعات دینی، افزون می کند؛ مزایایی مانند : جذابیت، کاربردی بودن، ملال آور نبودن آن برای عموم به ویژه نسل جوان. از این رو، کاربرد مناسب شیوه تحلیل روایی در معارف قرآنی و حدیثی، نظریه ای است که مقاله حاضر با روش توصیفی- تحلیلی به آن پرداخته و ویژگی های این روش را تبیین نموده و با مطالعه موردی در موضوع ولایت در آیات حج، مصداق این سبک را نمایش داده است؛ چراکه حج و ولایت ارتباطی تنگاتنگ دارند و ولایت شرط قبولی همه اعمال و حج نیز معیار سنجش ارزشمندی اعمال است. در این مطالعه، با بازآفرینی داستانی واقعی (رئال) از رابطه ولایت و حج، کاربرد نظریه تحلیل روایی در موضوعات قرآنی و حدیثی را اثبات کرده است؛ گزارش به سبک تحلیل روایی با تکیه بر منابع دینی، نیاز به تجزیه و تحلیل دقیق دارد که در مطالعه موردی موضوع مدنظر با تکیه بر روایات ذیل آیات حج، 500 نکته غیرتکراری در 20 عنوان کلی درباره امامت و حج از متن صریح روایات، یا از پیوند متن روایت و آیه و یا از ارتباط معنای ظاهری و باطنی آیه استخراج و کدگذاری شده است؛ بعضی از این نکات در گزارش به شیوه تحلیل روایی، سازمان دهی شده و بر اساس سیر زمانبندی اعمال حج، داستان ادبی منسجم، بازآفرینی و تصویرسازی شده است تا برای عموم قابل استفاده باشد.متن
Processing Quranic and Hadith Topics Using Narrative (Story) Analysis Approach
The narrative analysis approach is one of the innovative methods in qualitative research for various topics. This approach, due to its narrative nature and its non-restriction to mere description and argumentation, possesses advantages that necessitate its research and presentation in religious subjects. These advantages include attractiveness, practicality, and non-tedium for the general audience, especially the younger generation. Therefore, the appropriate application of the narrative analysis approach in Quranic and Hadith teachings is a theoretical consideration that this article addresses using a descriptive-analytical method. It elucidates the characteristics of this approach and demonstrates its manifestation through a case study on the topic of guardianship (wilayah) in the verses of Hajj (pilgrimage). This is because Hajj and guardianship have a close relationship, and guardianship is a prerequisite for the acceptance of all deeds and serves as a valuable criterion for their evaluation. In this study, by recreating a real narrative of the relationship between guardianship and Hajj, the applicability of the narrative analysis theory in Quranic and Hadith topics is proven. Reporting in the narrative analysis style, relying on religious sources, requires meticulous analysis, which in the case study of interest involved extracting and encoding ۵۰۰ non-repetitive points in ۲۰ general categories about guardianship and Hajj from explicit textual narrations, or through the linkage between narration and verse, or by extracting them from the apparent and hidden meanings of the verses. Some of these points are organized and presented in a narrative analysis format, following the chronological order of Hajj rituals, as a cohesive literary story that has been recreated and visualized to be accessible to the general audience.