بازشناسی مبانی تفسیری عبدالرزاق کاشانی در «حقائق التأویل فی دلائل التنزیل» (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
از کمال الدین عبدالرزاق کاشانی (د. 736) عارف و مفسّر قرن هشتم، آثاری چند در حوزه تفسیر قرآن برجای مانده است. مشی عارفانه او در آرای تفسیری اش بی تأثیر نبوده و او را به تدوین تفسیری با ویژگی هایی متفاوت از روزگار خویش، موسوم به حقائق التأویل فی دقائق التّنزیل سوق داده است. ازاین رو، در این تفسیر به چشم اعتبار نگریسته شد؛ خاصه آنکه مبانی نظری وی در این تفسیر تاکنون در اثری جداگانه، استظهار و بازشناسی نشده اند. بنابراین این جستار به واکاوی و تبیین اهم بنیادهای نظری عبدالرزاق، پیشاتفسیر، پرداخته است. اعتقاد به اعجاز بیانی قرآن، کاربرد مجاز در قرآن، هم بستگی آیات قرآن در افاده معانی یکدیگر، ضرورت تأویل آیات، اعتبار قرائات گوناگون قرآن و لزوم توجه به اسباب نزول آیات، مهمترین مبانی تفسیری عبدالرزاق کاشانی به شمار می روند. چنان که اثر او مشتمل بر دقائق لغوی، ادبی و تأویلی است و وی با تأکید بر مجاز و تأویل و از رهگذر مشی صوفی- عرفانی به صورت بندی تأویلات بر معانی مجازی و مفاهیم رمزی – اشاری در برخی آیات پرداخته است.Recognizing Interpretive Foundations of ‘Abd al-Razzāq Kāshānī in ‘Haqā’iq al-Ta'awīl fī Daqā’iq al-Tanzīl’
Kamāl al-Dīn ‘Abd al-Razzāq Kāshānī (d. 736) was a mystic and commentator in the 8th century, from whom several works in the field of Quranic interpretation are available today. His mystical approach influenced his interpretive approaches and led him to write a commentary unique in its time, entitled Haqā’q al-Ta’wīl fī Daqā’q al-Tanzīl. This commentary is considered valid, although its theoretical foundations have not yet been recognized. Therefore, this article analyzes and explains the main theoretical foundations of ‘Abd al-Razzāq, including the following: The belief in the expressive miracles of the Qur'an, the use of tropes in the Qur'an, the interdependence of verses in expressing their meanings, the need to interpret verses, the validity of different readings of the Qur'an, and the need to deal with the reasons for the revelation of verses are important interpretive foundations of ‘Abdul Razzāq. His work consists of lexical, literary, and interpretive details. By emphasizing trope and interpretation through the Sufi mystical approach, he dealt with the formation of interpretations about figurative meanings and symbolic concepts in some verses.