هدف از انجام پژوهش حاضر مقایسه ی اثربخشی آموزش نقشه مفهومی و آموزش معکوس بر خودکارآمدی تحصیلی و اعتماد تحصیلی دانش آموزان پایه ششم ابتدایی شهر شهرکرد بود. این پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه گواه بود. جامعه ی آماری شامل تمام دانش آموزان پایه ی ششم ابتدایی مشغول به تحصیل در سال تحصیلی 1401 - 1400 شهر شهرکرد که تعداد کل آن ها 4412 نفر بوده و 60 نفر از این افراد با روش نمونه گیری در دسترس به عنوان اعضای نمونه در دو گروه آزمایش و یک گروه گواه انتخاب شدند. ابزارهای استفاده شده جهت اجرای پژوهش شامل: پرسشنامه ی خودکارآمدی تحصیلی جینک و مورگان (1999)، پرسشنامه اعتماد تحصیلی شفیع پور مطلق (1400)، پروتکل آموزشی نقشه مفهومی کلهر و مهران (1393) و پروتکل آموزش معکوس قربان زاده (1399) بود. تجزیه و تحلیل اطلاعات این پژوهش با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه ی 24 در دو سطح توصیفی و استنباطی مربوط به فرضیه های پژوهش صورت گرفت. جهت تحلیل داده ها از آزمون های آماری تحلیل کواریانس چند متغیره و آزمون آماری تحلیل کواریانس تک متغیره و در نهایت جهت بررسی میزان تفاوت معناداری هر کدام از روش های آموزشی و مقایسه آنها، از آزمون های تعقیبی (آزمون فیشر یا LSD) استفاده گردید. نتایج نشان داد بین اثربخشی آموزش نقشه مفهومی و آموزش معکوس بر خودکارآمدی تحصیلی (P<0.05 , Eta= 0.5) و مولفه های آن (P< 0.05, Eta= 0.41 ,0.50 ,0.36 ) تفاوت معناداری وجود ندارد؛ اما بین اثربخشی آموزش نقشه مفهومی و آموزش معکوس بر اعتماد تحصیلی (P< 0.05 و Eta= 0.76 ) و مولفه های آن (P< 0.05 و Eta= 0.56, 0.75, 0.68, 0.54, 0.28) تفاوت معنادار وجود دارد و میزان اثربخشی نقشه مفهومی بیشتر است. برطبق نتایج، پیشنهاد می شود مدرسان از آموزش نقشه مفهومی و آموزش معکوس استفاده کنند.
