پهنه بندی حفاظتی گردشگری و برآورد ظرفیت برد بوم گردشگری منطقۀ حفاظت شدۀ جنگلی هلن، استان چهار محال و بختیاری (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
دستیابی هم زمان به اهداف حفاظتی و گردشگری در مناطق حفاظت شده مستلزم تهیه نقشه پهنه بندی و برآورد ظرفیت برد در پهنه های مناسب گردشگری است. منطقه حفاظت شده جنگلی هلن با وسعت 40231 هکتار در استان چهارمحال و بختیاری دارای جاذبه های بوم گردشگری شامل چشم اندازهای جنگلی، رودخانه ها، آبشارها و چشمه های فراوان است که مدیریت آن ها نیازمند پهنه بندی و برآورد ظرفیت برد گردشگری است. در این مطالعه، پس از شناسایی منابع بوم شناختی شامل اقلیم، خاک، توپوگرافی، پوشش گیاهی و جانوری، براساس مدل بوم شناختی حفاظت و تفرج ایران به روش روی هم اندازی و به کارگیری اصول پیوستگی و هم جواری نقشه پهنه بندی منطقه تهیه شد. انواع ظرفیت برد گردشگری شامل فیزیکی، بوم شناختی و مدیریتی نیز براساس روش شناسی اتحادیه بین المللی حفاظت از طبیعت (IUCN) محاسبه شدند. در این روش، ابتدا براساس حداقل مساحت مناسب برای یک نفر گردشگر ظرفیت برد فیزیکی محاسبه و سپس با اعمال محدودیت های بوم شناختی مانند شیب، جهت، ارتفاع، فرسایش پذیری خاک، دما، بارندگی و تراکم پوشش گیاهی، ظرفیت برد بوم شناختی محاسبه شد. همچنین براساس توان مدیریتی منطقه (تعداد پاسگاه محیط بانی و محیط بان و وسایل گشت زنی) و فراهم بودن زیرساخت های حمل ونقلی، اقامتی و پذیرایی در محیط پیرامون منطقه، ظرفیت برد مدیریتی محاسبه شد. براساس نتایج، پهنه های امن، حفاظت شده، تفرج گسترده، تفرج متمرکز، احیا و بازسازی و استفاده های چندجانبه به ترتیب 27، 24، 22، 12، 9 و 6 درصد مساحت منطقه را به خود اختصاص می دهند. همچنین ظرفیت برد فیزیکی، بوم شناختی و مدیریتی منطقه به ترتیب معادل 10067439، 226095 و 45219 نفر در سال محاسبه شدند.Zoning Helen Forest protected area in Chaharmahal and Bakhtiari province for conservation-ecotourism goals
Simultaneous achievement of conservation and tourism goals in protected areas requires the preparation of zoning maps and estimation of carrying capacity in ecotourism zones. Helen forest protected area with an area of 40231 hectares in Chaharmahal and Bakhtiari province has eco-tourist attractions including forest landscapes, rivers, waterfalls and abundant springs. Management of these attractions require zoning and estimating the range of tourism range. In this study, after identifying ecological resources including climate, soil, topography, vegetation and animals, based on the ecological model of conservation and recreation in Iran, the zoning map of the region was prepared by overlapping and applying the principles of continuity and proximity. The carrying capacity, including physical, ecological and managerial, was also calculated based on the methodology provided by the International Union for Conservation of Nature (IUCN). In this method, first the physical carrying capacity (PCC) was calculated based on the minimum area suitable for a tourist and then by applying ecological constraints such as slope, direction, height, soil erodibility, temperature, rainfall and vegetation density, the real (ecological) carrying capacity (RCC) was calculated. Also, based on the managerial capacity of the area and the availability of transportation, accommodation and hospitality infrastructure in the surrounding area, the effective carrying capacity (ECC) was calculated. According to the results, core, protected, extensive recreation, centralized recreation, rehabilitation and multifaceted zones occupy 27, 24, 22, 12, 9 and 6% of the area, respectively. Also, the PCC, RCC and ECC of the protected area was calculated as 10067439, 226095 and 45219 people per year, respectively.
تبلیغات
