نسبت اخلاق و سیاست در گفتمان های اندیشه ای معاصر ایران (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
تاریخ اندیشه سیاسی نویسی در ایران تاکنون عمدتاً از منظر رابطه سنت و مدرنیته نگاشته شده است و بدون اغراق می توان گفت که خود این شیوه نگارش اندیشه سیاسی به گفتمان مسلط و هژمونیک تبدیل شده است که امکان بروز گفتمان های دیگر را بر همین اساس سخت و دشوار کرده است. مقاله حاضر با روش توصیفی- تحلیلی در تلاش است تا از طریق بررسی نسبت اخلاق و سیاست پرتو تازه ای به گفتمان های اندیشه ای ایران معاصر بیفکند: گفتمان اسلام سیاسی، لیبرالیسم و مارکسیسم. از لحاظ نظری، سه نسبت میان اخلاق و سیاست وجود دارد: متافیزیک حداکثری، متافیزیک حداقلی و عدم رابطه بین اخلاق و سیاست. یافته های تحقیق نشان می دهد که گفتمان اسلام گرا از حیث نسبت اخلاق و سیاست، متافیزیک حداکثری است و از این رو خواهان دخالت حداکثری اخلاق گرایانه در حوزه سیاست است؛ گفتمان لیبرالیسم ایرانی، از این حیث، متافیزیک حداقلی است و خواهان کمترین دخالت اخلاق گرایانه در ساحت هایی از زندگی بشری است. گفتمان مارکسیسم ایرانی با توجه به بنیادهای نظری خاصی که بر آنها استوار شده است، معتقد به جدایی حوزه اخلاق از سیاست است.Relationship between Ethics and Politics in Contemporary Iranian Discourses of Thought
The history of political thought in Iran has been so far put on paper chiefly in view of the relationship between tradition and modernity. Without exaggeration, it can be claimed that the method of recording political thought has itself turned into a dominant and hegemonic discourse, making it hard for other discourses to emerge. Adopting an analytical-descriptive methodology, this paper tries to shed a new light on Iran’s discourses of thought through investigating the relationship between ethics and politics: political Islam or Islamist discourse, liberalist discourse and Marxist discourse. Theoretically speaking, there are three forms of relationships between ethics and politics: maximum metaphysics, minimum metaphysics, and no relationship between ethics and politics. Findings of the paper indicate that in view of the relationship between ethics and politics, the Islamist discourse is of maximum metaphysics, hence seeking maximum ethical interference in politics. To that end, Iranian liberalist discourse is of minimum metaphysics favoring least ethical intervention in any aspect of human life. Given certain theoretical foundations constituting its pillars, the Iranian Marxist discourse believes in separation of ethics from politics.
تبلیغات
