تحلیل گفتمان برنامه اول و دوم توسعه جمهوری اسلامی ایران در بخش آب (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
یکی از مهم ترین حوزه های مرتبط با آب سیاست گذاری آن است. در دهه های مختلف در کشور قوانین، سیاست ها و برنامه های مختلفی درخصوص آب تدوین شده است. هدف از پژوهش حاضر تحلیل گفتمان اسناد بالادستی آب در بازه زمانی 1368 تا 1378 است. جامعه آماری تحقیق را برنامه اول توسعه (1368 1372)، سیاست های کلی برنامه دوم توسعه (1372)، برنامه دوم توسعه (1374 1378)، سیاست های کلی برنامه سوم توسعه (1378) و سیاست های کلی نظام درباره منابع آب (1378) تشکیل می دهد. روش پژوهش نیز تحلیل گفتمان به روش لاکلاو و موفه است. پرسش های تحقیق عبارت است از: گفتمان حاکم بر اسناد بالادستی آب چه بوده است؟ دال های مرکزی، مؤلفه های گفتمانی، زنجیره هم ارزی و غیریت سازی حاکم که نشان دهنده این گفتمان اند، چیست؟ از چه نظریه ای به منظور تبیین گفتمان حاکم بر این اسناد استفاده شده است؟ تحلیل این اسناد نشان داد که گفتمان اصلی حاکم بر این دوره ایجاد رشد اقتصادی از طریق رشد بخش کشاورزی است که دالّ اصلی و نقطه ثقل این اسناد به شمار می آید. این امر حاکی از توجه سیاست گذاران و تصمیم گیران به جنبه های کمّی توسعه از طریق تقویت بخش کشاورزی است. این گفتمان با غیریت سازی گفتمان توسعه اقتصادی در این اسناد خود را نمایان می سازد و دال های اصلی و شناوری مثل هژمونی گفتمان بازسازی و سازندگی، گفتمان اشتغال آب محور و هژمونی گفتمان دولت بهره بردار مؤید این گفتمان است. گفتمان مذکور با دال های هم ارزی مثل رشد و گسترش تولید داخلی در زمینه کشاورزی، جلب منابع جهت سرمایه گذاری و اعطای تسهیلات، و ارتقای اهداف برنامه های بخش آب و کشاورزی به خصوص در زمینه آب و خاک مورد تأیید قرار می گیرد.Discourse Analysis of the First and Second Development Plans of the Islamic Republic of Iran in the Water Sector
One of the important aspects of water is policy making for water. In different decades, there have been different policies, plans, and regulations with regards to water. The purpose of the current research was to do a discourse analysis on higher documents of water from 1989 to 1999. The research data is the first development plan (1989-1993), general policies of the second development plan (1993), the second development plan (1995-1999), general policies of the third development plan (1999), and general policies on water resources (1999). The research method is Lucklaw and Moufeh discourse analysis method. The research question is: What is the discourse dominating the higher documents? What are the main factors, discourse elements, and othering chains in this discourse? What theory can be used to explain the discourse used in this document? The analysis showed that the dominant discourse is to develop economy through agriculture. This shows the attention policy makers have paid to the quantitative aspects of development through the agricultural sector. This discourse borrows othering the discourse of economic development, the elements of which are the hegemony of construction discourse, water-based employment, and the hegemony of productive government. The discourse focuses on domestic production in agriculture, attracting investment, improving the aims of water sector and agriculture with regards to water and soil.
تبلیغات
