امکان سنجی پذیرش ضمان تفویت منافع انسان در پرتو قاعده لاضرر (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
علی رغم اتفاق نظر اکثریت فقیهان بر اصل لزوم جبران ضرر و زیان ناروا و معقول بودن آن، ولی در خصوص مسئله «ضمان منافع تفویت شده انسان» در قلمرو فقه امامیه اختلاف نظرهایی دیده می شود که ریشه آن را می توان در اختلاف رویکرد فقیهان در گستره مبانی فقهی «ضمان» جستجو کرد. از این رو یکی از ادله فقهی قابل توجهِ لزوم جبران خسارت (ضمان)، «قاعده لاضرر» است که در نگاه شماری از فقیهان به ویژه جمعی از فقهای امامی مورد پذیرش قرار گرفته است. پرسشی که این پژوهش به دنبال ارائه پاسخ به آن می باشد، این است که آیا می توان در چارچوب «قاعده لاضرر» و دیدگاه های فقهی مطرح در خصوص آن، قائل به «لزوم جبران زیان ناشی از تفویت منافع انسان» شد یا خیر؟ بر اساس یافته های این پژوهش که به شیوه توصیفی تحلیلی و با مراجعه به منابع معتبر فقهی به سرانجام رسیده است، دو دیدگاه فقهی متفاوت در این باره وجود دارد. نگارندگان در این مقاله با دفاع از دیدگاه توسعه گستره قلمرو قاعده لاضرر و دلیل عقل، آن دیدگاه فقهی را اثبات نموده اند که قائل به «ضمان منافع تفویت شده انسان» می باشد.The Feasibility Study of the Acceptance of the Liability of Human Interests Loss in the Light of the Rule of Prohibition of Detriment (Arabic: لا ضَرَرَ, principle of harm)
There are disagreements about the issue of the “liability of human lost interests” in Imamiyyah jurisprudence, despite the consensus of the majority of jurists on the principle of the necessity of compensating for unjust losses and its reasonableness, which can be rooted in the difference between the approach of jurists in the jurisprudential principles of “liability”. Therefore, one of the remarkable jurisprudential proofs (evidence) of the necessity of compensation (liability) is the rule of “prohibition of detriment (Arabic: لا ضَرَرَ, principle of harm)”, which has been accepted by a number of jurists, especially a group of Imami jurists. The question of this research is whether it is possible to consider “the necessity of compensating for the loss caused by the lost interests of human” within the rule of the “prohibition of detriment” and the jurisprudential views about it? There are two different jurisprudential views in this regard based on the findings of this study, which have been accomplished in descriptive-analytical method and by referring to reliable sources of jurisprudence. The authors, by defending the view of expanding the rule of “prohibition of detriment” and the evidence of reason, has proved the jurisprudential view that believes in the “liability of human lost interests”.
تبلیغات
