ماهیت و جایگاه اصول کلی حقوقی و کاربست آنها در حقوق کیفری ایران (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
یکی از منابع مهم و قابل اتکاء در هر شعبه ای از دانش بشری و هم چنین دانش حقوقی، وجود یک سلسله اصول و قواعدکلی است که می تواند راهنمای مفسران و مجریان آن رشته باشد. دانش حقوق، و به ویژه حقوق کیفری نیز از این قاعده مستثنی نیست. در حقوق کیفری یک سلسله اصول و قواعد کلی(عمومی) وجود دارد که می تواند راهنمای مجریان و مفسران و نیز مرجع مهمی برای خوانش قوانین و مقررات جزیی تر باشد. به کارگیری اصول حقوقی در حوزه های مختلف دانش حقوق با هم متفاوت است در برخی رشته ها، به دلیل عدم تکمیل روند تدوین قوانین و مقررات، اصول و قواعد حقوقی بسیار راهگشاتر می باشند. این اصول را می توان مفاهیمی فراقانونی دانست که به عنوان میراث نسل های گذشته، مورد پذیرش قرار گرفته و امروزه حتا به عنوان مسلمات حقوقی، نیازی به اثبات ندارند. برای نمونه، اصل قانونی بودن جرایم و مجازات ها، اصل ممنوعیت قیاس، اصل عطف بماسبق نشدن قوانین کیفری ماهوی شدید، اصل جهل به قانون رافع مسئولیت نیست، اصل تفسیر موسع قوانین کیفری شکلی، اصولی هستند که پرسش های فراوانی پیرامون آنها مطرح می شود از جمله آن که مفهوم و ماهیت اصول حقوقی و مصادیق آن ها چه هستند؟ تفاوت اصول حقوقی با مفاهیم مجاور نظیر عرف، اخلاق، قاعده و . . . چه هست؟ در سلسله مراتب حقوقی، شأن و رتبه اصول حقوقی کجاست؟ استفاده از این اصول در رویه قضایی- به عنوان حقوق زنده- چگونه است؟ به منظور دستیابی به این اصول، تحقیقی همه جانبه و با رویکردی تطبیقی ضروری است. متدلوژی تحقیق حاضر توصیفی – تحلیلی و با بینش تئوریک محض از طریق استناد به رویه قضایی می باشد.The nature and place of legal Axioms and their applications in Iranian criminal law
The General Axioms are among the most important and reliable sources in branch of any human knowledge, including legal understanding. These could serve interpreters as roadmaps. Criminal law is not an exception. The axioms in criminal law systems are a collection of benchmarks by which to interpret rules and regulations. In some fields, such as international law, making use of legal axioms is more common due to the lack of relevant rules and systematized regulations. These could be considered as extra judicial concepts handed down to us from the previous generations, so much so that today they are regarded as legal axioms without ever being required to be demonstrated as such. While systematizing rules and regulations law makers are expected to take such axioms as binding. Despite this legal axioms as main sources of legislature are not relied on as they should be in criminal cases; axioms which are of universal value for international community. The present research article, intends to answer a number of questions such as nature of axioms, their referents, their differences with concepts such as common sense, ethical procedures, their position in legal hierarchy, their use in legal prosecution, etc. methodologically, the paper follows a theoretical descriptive – analytical approach with a focus on library resources.
تبلیغات
