بررسی شاخص های صوری و محتوایی ادبیات تعلیمی در حکایت «جدال سعدی با مدعی»
آرشیو
چکیده
ادبیات تعلیمی، یکی از مهم ترین انواع ادبی در ادبیات ملل مختلف و به ویژه ایران است. استاد مسلط تعلیم و تربیت در ادبیات فارسی، سعدی است که ارزش آثار او بر هیچ کس پوشیده نیست؛ از این رو، این پژوهش بر آن است تا با بهره گیری از روش مطالعه کتابخانه ای و به صورت تحلیلی- توصیفی، حکایت «جدال سعدی با مدعی» را بر اساس شاخص های صوری و محتوایی ادبیات تعلیمی مورد بررسی قرار دهد. حاصل مطالعات بیانگر این است که ویژگی هایی چون تمثیل، بسامد بالای جملات استفهامی، بسامد بالای جملات امری و نهیی، هنجارگریزی نحوی و جابجایی ارکان جمله، نمایشی کردن موضوع، استدلال و تفسیر سخن، لغات، ترکیبات و تعبیرات ادبیات تعلیمی، تصویر ساده و رسا، استفاده از هنرسازه های ادبی در راستای تعلیم، تأکیدی بودن نقش تشبیه، سادگی و رسایی زبان و بیان، مخاطب و خواننده محوری و صریح بودن از مهم ترین خصوصیات صوری و اشاره به آیات قرآنی، احادیث و روایات، دیدگاه تقدیرگرایانه، عقل گرایی و خردورزی، رویکرد یکسونگرانه (رویکرد مذکرمحور)، ذکر آموزه های اخلاقی به شیوه پند و اندرز، آموزنده و تهذیب کننده بودن، واقع گرایی و دوری از خیالبافی، از جمله ویژگی های محتوایی حکایت سعدی هستند. حاصل سخن آنکه، حکایت «جدال سعدی با مدعی»، یکی از بهترین حکایات تعلیمی در حیطه ادبیات تعلیمی است.Examining the formal and content indicators of educational literature In the story "Saadi's fight with the moddai"
Educational literature is one of the most important types of literature in the literature of different nations, especially in Iran. The master teacher of education and training in Persian literature is Saadi, whose value is not hidden from anyone; Therefore, this research aims to analyze the story of "Saadi's dispute with the moddai" based on the formal and content indicators of educational literature by using the library study method and in an analytical-descriptive way.The results of the studies show that features such as parables, high frequency of interrogative sentences, high frequency of imperative and prohibitive sentences, syntactic avoidance and shifting of sentence elements, dramatization of the topic, argumentation and interpretation of speech, words, combinations and interpretations of educational literature, simple and expressive image , the use of literary works of art in the direction of education, emphasis on the role of simile, simplicity and expressiveness of language and expression, audience and reader-centeredness, and being explicit are the most important formal characteristics and referring to Quranic verses, hadiths and traditions, predestination perspective, Rationalism and wisdom, monotonous approach (masculine approach), mention of moral teachings in the form of advice and admonition, being instructive and edifying, realism and avoiding fantasy are among the content features of Saadi's story. As a result of Anke's words, the story "Saadi's fight with the moddai" is one of the best educational stories in the field of educational literature