توسعه ایران بر مبنای مسئله هویت در اندیشه سید فخرالدین شادمان (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
جامعه ایران از اواسط دوره قاجار پس از مواجهه با تمدن غربی، با مسئله ای بزرگ روبرو شد و آن عقب ماندگی ایران در دایره مدرنیته بود. راهکار روشنفکران ایرانی از میرزا آقاخان کرمانی تا علی شریعتی علیرغم تفاوت های بسیار بر محور حفظ هویت ملی در مقابل دگرِ غربی و عربی و یا بازگشت به منِ ایرانی بود که زمانی قلب عالم بود؛ اما همین هویت یابی ایرانی محل مناقشه بسیار بود. در این پژوهش با اتکا به نظریه ملی گرایی ضیاء ابراهیمی و برمبنای روش هرمنوتیک زمینه - مولف اسکینری، راهکار شادمان از روشنفکران عصر پهلوی در مواجهه با مسئله عقب ماندگی ایرانی واکاوی می شود. ملی گرایی بیجاساز با رویکرد قومی، عامل عقب ماندگی ایران را هجوم اعراب و راه برون رفت از آن را بازگشت به هویت ایران باستان می داند، اما ملی گرایی مدنی، عامل عقب ماندگی را در ناکارآمدی و ضعف درونی جامعه جست و جو می نماید که راه حل آن در قانون گرایی، حفظ هویت ملی با تمام تنوع های خود و بهره گیری از همه هویت های ظرفیت ساز خلاصه می کند. براین اساس، سؤال محوری ما در این پژوهش در مواجهه با اندیشه شادمان این است که راهکار شادمان برای جبران عقب ماندگی ایرانی چیست؟ شادمان به ما نشان می دهد، راه توسعه در عصر مدرن، حفظ و به هنگام سازی هویت ملی از طریق ابزار زبان، و متاثر از آن تسخیر تمدن غرب از طریق علم گرایی زمینه مندانه می داند. بنابراین او نگاه تک ساحتی، تکنیکی و شبه ایدئولوژیک به هویت، زبان و تمدن غربی ندارد.The development of Iran based on the identity problem in the thought of Seyyed Fakhreddin Shadman
After encountering the western civilization, Iranian society faced a big problem, and that was Iran's backwardness in the circle of modernity. The solution of Iranian intellectuals, from Mirza Agha Khan Kermani to Ali Shariati, despite many differences, was to preserve the national identity against the Western and Arab differences, or to return to the Iranian self, which was once the heart of the world; But this Iranian identification was a source of much controversy. In this research, relying on Zia Ebrahimi's theory of nationalism and based on Skinnery's method, Shadman's solution of Pahlavi era intellectuals in facing the issue of Iranian backwardness is analyzed. Dislocation nationalism considers the Arab invasion as the cause of Iran's backwardness and the way out of it is to return to the identity of ancient Iran, but civil nationalism looks for the cause of backwardness in the inefficiency and internal weakness of the society, whose solution in legalism is to preserve the identity. It sums up the national with all its diversity and the use of all capacity-building identities. Therefore, our central question in this research in the face of Shadman's thought is, what is Shadman's solution to compensate for Iranian backwardness? Shadman shows us that the way of development in the modern era is to maintain and modernize the national identity through the language tool, and the conquest of Western civilization through scientism is influenced by that. Therefore, he does not have a one-dimensional and technical view of identity and language.
تبلیغات
