تحلیل نظری سیاست های قیمت گذاری بنزین در ایران: چالش ها و راهکارها (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
در این مطالعه سعی شده است ابتدا سیاست فعلی قیمت گذاری بنزین بر اساس رویکرد تحلیلی و توصیفی مورد آسیب شناسی قرار گیرد و سپس سیاست قیمتی پیشنهادی جهت رفع حداکثری آسیب های سیاست فعلی ارائه شود. نتایج حاکی از آن است که سیاست کنونی قیمت گذاری بنزین، مجزاء و منفک از شرایط حاکم بر اقتصاد کشور است و تداوم سیاست ثابت نگه داشتن قیمت بنزین با وجود تورم های شتابان، باعث اختلال در تخصیص بهینه این حامل انرژی می شود؛ بنابراین، با توجه به آسیب های قیمت گذاری فعلی و ملاحظات اجتماعی ناشی از تغییرات قیمت بنزین، سیاست «مالیات بر میزان مصرف بنزین» به عنوان سیاست قیمتی پیشنهاد می گردد این سیاست قیمت گذاری پیشنهادی همانند قیمت گذاری فعلی به صورت دو نرخی (قیمت سهمیه ای و قیمت غیرسهمیه ای) بوده؛ با این تفاوت که در نرخ دوم (قیمت غیرسهمیه ای) قیمت بنزین کاملاً تحت تأثیر میزان مصرف افراد تعریف شده و مصرف بیشتر بنزین به جای برخورداری از امتیاز یارانه بیشتر، با مخارج بیشتری برای مصرف کننده آن همراه خواهد بود. در این شیوه قیمت گذاری، انگیزه قاچاق سوخت که با مصارف بالای بنزین موضوعیت پیدا می کند، به شدت کاهش می یابد، زیرا در راهکار پیشنهادی، مصارف بیشتر بنزین با قیمت های متناسب با قیمت فوب خلیج فارس عرضه می شود.Theoretical Analysis of Gasoline Pricing Policies in Iran: Challenges and Solutions
Gasoline pricing policy has always been a challenging issue and it has wide economic, political and social dimensions in Iran. In this study, first, the current policy of gasoline pricing has been examined based on analytical and descriptive approach. Then, new pricing scenario is proposed to reduce the harm caused by the current policy. The results show that the current gasoline pricing policy is separate from the economic situation and leads to over-consumption of gasoline, increased polluting emissions, more unfair distribution of subsidies, and increased incentives to smuggle fuel. To address the current price disadvantages and the social consequences of price reforms, a consumption tax policy is recommended as a suggested solution. Under the proposed policy, the price of gasoline is completely affected by the quantity consumed and the more fuel consumed is associated with higher costs rather than larger subsidies. In this policy, the incentive to smuggle fuel, which is associated with high fuel consumption, is greatly reduced because higher fuel consumption is provided at regional prices. Furthermore, consumers with low consumption (less than 80 liters per month) earn more well-being than the current policy and the proposed scenario is expected to be socially acceptable to people.
تبلیغات
