روش شناسی سیدنعمت الله جزائری در الشرح الکبیر علی الصحیفة السجادیة (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

«سید نعمت الله جزائری» از عالمان، محدثان، ادیبان و مفسران بزرگ شیعه در سده ی یازدهم و دوازهم هجری است. او بیش از پنجاه جلد نگاشته دارد که «الشرح الکبیر علی الصحیفه السجادیه» یکی از تالیفات وی با موضوع شرح دعاهای صحیفه سجادیه و به زبان عربی است. هدف از پژوهش حاضر شناسایی روش های «سیدنعمت الله جزائری» در «الشرح الکبیر علی الصحیفه السجادیه» است. روش تحقیق توصیفی– تحلیلی است. یافته های پژوهش حاکی از آن است که روش «سیدنعمت الله جزائری» در شرح ادعیه صحیفه سجادیه مبتنی بر دریافت های تحلیلی از متن اصلی دعا و دریافت های توسعه ای مبتنی بر فرای متن دعا است. وی در سطح دریافت مبتنی بر متن اصلی دعا به سطوح زبانی شامل دانش های لغوی مانند ریشه شناسی، ضبط مفردات، شرح مفردات، فروق اللغات و دستور زبان توجه داشته و در سطح بلاغی از علم معانی، بیان و بدیع در شرح ادعیه بهره مند شده است. سید نعمت الله جزائری در سطح فرامتنی با بررسی متون دیگر همچون قرآن کریم و روایات معصومان( سعی نموده تا با برقراری روابط بینامتنی، لایه های پنهان ادعیه صحیفه سجادیه را آشکار سازد. نتیجه آن که وی با برخورداری از پیش زمینه هایی معرفتی و غیر معرفتی مبتنی بر مذهب و دانش های زبانی، ادبی، قرآنی و بدون پیروی از اندیشه های افراطی عالمان اخباری عصر خود به شرح صحیفه سجادیه پرداخته است.