ارائه مدل ترکیبی نوین برای کیفیت حسابرسی و تحلیل حساسیت مؤلفه های مؤثر بر آن
آرشیو
چکیده
هدف پژوهش حاضر ارائه مدل و اعتبارسنجی آن جهت سنجش کیفیت حسابرسی در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد. جامعه آماری پژوهش در بخش اول خبرگانی هستند که با مبانی نظری کیفیت حسابرسی آشنایی کامل دارند و در این خصوص صاحب نظر هستند. جامعه آماری دوم شامل کلیه شرکت های تولیدی پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. در بخش کیفی 15 نفر خبره با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند و در بخش کمّی با روش حذف سیستماتیک تعداد 147 شرکت فعال طی سال های 1393 تا 1399 انتخاب شدند. پس از بررسی مبانی نظری پژوهش، پرسشنامه ای براساس طیف 5 گزینه ای لیکرت به منظور شناسایی مؤلفه های مؤثر پژوهش طراحی شد. سپس با استفاده از روش رتبه بندی فریدمن، مؤثرترین مؤلفه و وزن هر یک مشخص گردید. در نهایت به منظور اعتبارسنجی و تحلیل حساسیت، مدل پیشنهادی با استفاده از داده های بدست آمده در بخش کمّی پژوهش از روش محاسبه سهم هر مولفه در نوسان شاخص کل استفاده شد، نتایج نشان داد عوامل مؤثر بر کیفیت حسابرسی را می توان به طور کلی در 2 بُعد اصلی، 4 مؤلفه اصلی و 20 نماگر منفرد دسته بندی نمود که جنبه های اصلی تبیین کننده کیفیت حسابرسی شامل ویژگی های مؤسسه و تیم حسابرسی ، اثربخشی کمیته حسابرسی، ویژگی های صاحب کار، عوامل کلان و حرفه و عوامل محیطی می باشد. همچنین نماگرها و مؤلفه های اصلی از اولویت یکسانی در تعیین کیفیت حسابرسی برخوردار نیستند و هرچه میانگین رتبه های هر بُعد بیشتر باشد، اهمیت آن در تعیین کیفیت حسابرسی بیشتر است. از بین 10 نماگر موجود در شاخص ترکیبی کیفیت حسابرسی، تنها نماگری که هم جزء مهم ترین نماگرها در بی ثبات کردن شاخص ترکیبی و هم جزء نماگرهای مهم در کاهش متوسط شاخص ترکیبی است، نماگر حق الزحمه حسابرسی می باشد که یکی از شاخص های اصلی ویژگی های مؤسسه و تیم حسابرسی است.A New Combinational Model for the Audit Quality and Sensitivity Analysis of Its Effective Criteria
The purpose of the present research is to represent a model and validate that to assess the audit quality of the accepted corporations in Tehran Stock Exchange. The first statistical population of the research consists of the scholars fully aware of the theoretical principles of the audit quality and experts in this regard and the second statistical population involves all the accepted corporations in Tehran Stock Exchange. In the qualitative part, 15 experts were chosen by purposive sampling and in the quantitative part, 147 active corporations during 2014 to 2020 were selected by systematic deletion. After studying the theoretical foundations of the research, a questionnaire based on a 5 point Likert scale was designed to recognize the effective criteria of the research. Then, using Friedman ranking method, the most effective component and its degree was determined. Finally, for the validation and sensitivity analysis, the proposed model was applied by using the obtained data from the qualitative part of the research and the calculation of the portion of each component in fluctuation of the total index. The results showed that the effective factors on audit quality can be classified into 2 main categories, 4 main components, and 20 singular indicators and that the main aspects determining the audit quality include the features of the institute and audit team, the effectiveness of the audit committee, properties of the employer, macro factors, profession, and environmental factors. Moreover, the main indicators and components do not have equal priority in determining the audit quality. It means that the more the average ranking of each aspect, the more its significance in determining the audit quality. Among 10 indicators existing in the combinational criterion of the audit quality, the only indication that is considered as the most important one in destabilizing the combinational index and one of the important ones in decreasing the average of combinational index is the audit wage which is one of the main indices in the features of the institute and the audit team.
تبلیغات
