چکیده

درام یکی از مهم ترین شگرد های بیانی و بالاترین سطح تعبیر فنی است که در بسیاری از سروده های دوره عباسی نمودی چشمگیر دارد. باید گفت سبب اصلی روی آوردن شاعران تازی سرا به این شیوه بیانی، تأثیرپذیری آنان از فلسفه و ادبیات یونانی و ترجمه اشعار بزرگانی چون «جالینوس» و «سقراط» است که بیشتر با عقاید سوفیست های سده سوم میلادی هم خوانی دارد. از دیگر سو، کشمکش های دینی، حزبی و سیاسی، سبب رویکرد این شاعران به کاربست فن درام شد.«ابوطیب المتنبی» ازجمله سرایندگانی است که همسو با رویدادهای عصر عباسی، بنای برخی از سروده های خویش را بر تنش و کشمکش درامی استوار ساخت. او در سرایش اشعار ستیزوار دراماتیکی و گرایش به ستیز، از نقش کلیدی واژگان و مفاهیم شعری، غافل نماند و به حق در شمار طلایه داران این آوردگاه به حساب می آید. نوشتار حاضر با روش تحلیلی توصیفی به بررسی و نقد برخی از سروده های درام گونه او می پردازد. دستاورد پژوهش به مخاطب می نمایاند که سه نوع درام عمودی، دینامیکی و افقی در شعر متنبی دارای برجستگی است. درام افقی به سبب همخوانی مفهوم آن با اخلاق و رفتار متنبی و تناسب با رویدادهای عصر عباسی، نزد او از عرصه بروز بیشتری بهره مند است و درام دینامیکی نیز در اشعار مرثیه ای او جلوه گر است؛ اما درام عمودی به سبب خو گرفتن شاعر با دنیای اندیشگی خویش و غوطه ور شدن در مسائل سیاسی عصر عباسی، به نسبت دو نوع دیگر درام، از برجستگی پایین تری برخوردار است.

Studying Drama aspects of Motenabbi poems

Drama is one of the most important expressive strategies and has the highest level of technical meaning which is very obvious in poets of Abbasid period. It should be mentioned that the basic reason of using this way of expression is the influence of Greece philosophy and literature, also translating poems of important people like Jawlines and Socrates by Arab poets which is more adapted to sophists' method of the third century AD. From another aspect religious, political party and politic struggles lead to using Drama technique by these poets and building poems structure based on using opposite words and making oppositeness in its meaning. Abu Tayyeb Motenabbi is one of those poets who were following the events of Abbasid period like using Drama struggle and tension in his poems. He didn't ignore the key role of words and poetic meaning in making tension Drama quarrelsome poems and tendency to quarrel. To tell the truth he is one of the pioneers. This study wants to investigate and critic some of his Drama poems by using analysis-description method. The result of this study shows that three kind of Drama vertically dynamic and horizontal are existing in Motenabbi poems. Horizontal Drama has more opportunity to show itself because of similarity of its meaning with morality and Motenabbi manner. But become floating in political matters in Abbasid period has less important than two other kind of Drama

تبلیغات