مبانی تفکیک ایده از بیان (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
کاربرد کلمات «بیان»، «ظهور» و «ایجاد» ذیل تعریف «اثر» در ماده 1 قانون حمایت حقوق مؤلفان و مصنفان و هنرمندان (1348) بر عدم حمایت از ایده ی آثار دلالت دارد. در نتیجه نخستین شرط حمایت آن است که ایده نمود خارجی یافته باشد. اصطلاح حقوقی معرف این تفکیک میان ایده و بیان آثار اصل دوگانگی ایده و بیان است. دوگانگی ایده و بیان نخستین و مبنایی ترین اصل حقوق مالکیت ادبی و هنری است که در همه ی نظام های حمایت از آثار ادبی و هنری به عنوان اصلی ثابت پذیرفته شده است. به موجب این اصل ایده ی صرف موضوع انحصار واقع نمی شود و حمایت تنها به بیان اصیل و خلاقانه ی آن ایده تعلق می یابد. ایده ها اجزای سازنده ی خلاقیت هستند و دسترسی آزاد عموم به آن ها نباید با اعطای انحصار محدود شود. با این وجود، تفکیک ایده از بیان در عمل، همواره از بزرگ ترین چالش های قضات و کارشناسان در تشخیص موضوع حمایت بوده است . مقاله ی حاضر با به کار گیری روش توصیفی-تحلیلی در بررسی آرای قضایی صادره و مطالعه ی تطبیقی نظریات ناظر بر تشخیص ایده و بیان، در صدد ارائه ی دستورالعمل تشخیصی برای دادگاه ها و تسهیل فرایند رسیدگی به پرونده های نقض آثار ادبی و هنری برمی آید.Basics of separating idea from expression
The use of the words "Expression", "Display" and "Creation" under the definition of "Work" in Article 1 of the Law on Protection of the Rights of Authors, Writers and Artists (1348) indicates a lack of protection for the ideas of works. As a result, the first condition of protection is that the idea must be externalized. The legal term representing this distinction between idea and expression of works is Idea-Expression Dichotomy. The Idea-Expression Dichotomy is the first and the most fundamental axiom of literary and artistic property law, which has been accepted as a fixed principle in all systems of protection of literary and artistic works. According to this principle the mere idea is not a subject of monopoly, and that protection is given only to the original and creative expression of that idea. Ideas are the building blocks of creativity and free public access to them should not be restricted by monopolizing them. However, separating idea from expression in practice has always been one of the biggest challenges for judges and experts in recognizing what is protected. The present article seeks to provide diagnostic guidelines for the courts and facilitate the judicial process of literary and artistic works infringement cases by using a descriptive-analytical method in examining judicial decisions and a comparative study of doctrines governing the recognition of ideas and expressions.
تبلیغات
