شمول گرایی منطقی به مثابه روش عقلانیت نوین (مقاله پژوهشی حوزه)
درجه علمی: علمی-پژوهشی (حوزوی)
آرشیو
چکیده
در مواجهه با تنوع نظام های منطق سه نظریه معرفی شده است؛ انحصارگرایی، کثرت گرایی و ابزارگرایی. انحصارگرایان تنها یک نظام منطق را صحیح می دانند، کثرت گرایان همه نظام های منطق را صحیح می دانند و ابزارگرایان هیچ نظام منطق را صحیح نمی دانند. (صحت منطق برای شان موضوعیت ندارد) نظریه ای که در این جستار معرفی می شود شمول گرایی است. شمول گرایی نه انحصارگرایی است؛ چون بیش از یک نظام منطق را صحیح می داند و نه کثرت گرایی است؛ چون همه نظام های منطق را صحیح نمی داند و نه ابزارگرایی است؛ چون صحیح و ناصحیح بودن نظام منطق برایش موضوعیت دارد. ابن سینا نیز با تنوع در دانش منطق روبرو بوده است: منطق ارسطویی و منطق رواقی-مگاری. او در این مواجهه انحصارگرا نبوده است؛ زیرا اگر چنین بود یکی را انتخاب می کرد و دیگری را وامی نهاد. وی کثرت گرا هم نبوده است؛ زیرا اگر چنین بود هر دو را بدون دخل و تصرف و بی کم و کاست بر می گرفت. ابن سینا ابزارگرا نیز نبوده است؛ زیرا صحت نظام منطق برای او موضوعیت داشته است.Logical Inclusiveness as a Method of Modern Rationality
Encountering the variety of logic systems, three theories have been introduced; exclusivism, pluralism and instrumentalism. Exclusivists consider only one system of logic to be correct. Pluralists consider all systems of logic to be correct. Instrumentalists do not consider any system of logic to be correct (correctness of logic is irrelevant for them). The theory introduced in this essay is inclusivism. Inclusivism is neither exclusivism, because it does not consider more than one system of logic to be correct, nor it is pluralism because it does not consider all systems of logic to be correct, and nor is it instrumentalism, because the correctness and incorrectness of the logic system is irrelevant for it. Avicenna also faced diversity in the knowledge of logic; Aristotelian logic and Stoic-Megarian logic. He has not been exclusivist in this encounter, because if that was the case, he would choose one and give up the other. He was not a pluralist, because if that was the case, he would have taken both of them without any unwarranted change and all in one piece. Avicenna was not an instrumentalist either, because the correctness of the logic system was relevant for him.
تبلیغات
