تبیین مدل رفتاری انسان در راستای خط مشی رفتاری بر اساس اندیشه های علامه طباطبایی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
خط مشی گذاری جهت تغییر رفتار انسان ها در حوزه های مختلف بهداشت، آموزش، محیط زیست، اقتصادی، فرهنگی و... از دغدغه های اصلی خط مشی گذاران در سطح جامعه است. از این رو به طور کلی سه رویکرد جهت نیل به این امر پیش گرفته می شود؛ رویکردهای قانونی، آموزشی و رفتاری. در این بین عمدتاً دو رویکرد قانونی و آموزشی به کار گرفته می شود و رویکرد رفتاری در امر سیاست گذاری مغفول است. در این راستا مدل های رفتاری گوناگونی توسط اندیشمندان غربی و اسلامی جهت تبیین رفتار انسان ارائه شده است. در این مقاله مدل رفتاری انسان از منظر حکمت اسلامی و براساس اندیشه های علامه طباطبایی تبیین شده است. به عبارت دیگر، سعی شده با مرور اندیشه های علامه طباطبایی فهرستی از عوامل مؤثر بر رفتار انسان تهیه شود و بر اساس آنها مدلی ارائه شود. مسئله اصلی این پژوهش، پرسش از عوامل مؤثر بر رفتار انسان در قالب یک مدل مفهومی از منظر علامه طباطبایی است. مطابق مدل نهایی عوامل بیرونیِ محیطی (معماری و جغرافیا) و اجتماعی (عادات و هنجارهای اجتماعی) در کنار عوامل درونی مانند ملکات نفس، مزاج، قوای نفس، وراثت بر ادراکات انسان اثرگذار است و تمام ادراکات و عوامل آن نیز ذیل سیطره توجه نفس، منجر به اراده و صدور فعل می شوند. در پایان مقاله به عنوان نمونه به برخی از دلالت های آن در تبیین رفتار عموم افراد و خط مشی گذاری عمومی اشاره شده است.Explaining Humans Behavioral Model along Behavioral Public Policy Based on Allameh Tabataba'i's Thoughts
Policy making to change human behavior in different areas of health, education, environment, economic, cultural, etc. is one of the main concerns of policymakers at the community level. So there are generally three approaches to achieving this: legal, educational, and behavioral. In this regard, there are mainly two legal and educational approaches, and the behavioral approach to policy making is neglected. In this regard, various behavioral models have been proposed by Western and Islamic scholars to explain human behavior. This article explains the behavioral model of man from the perspective of Islamic wisdom with an emphasis on the thoughts of Allameh Tabatabai. In other words by reviewing Allameh Tabatabai's ideas a list of factors affecting human behavior has been prepared and a model based on them has been presented. The main issue of this research is the question of factors affecting human behavior in a conceptual model from the perspective of Allameh Tabatabai. According to the final model, external environmental factors (architecture and geography) and social factors (social habits and norms) along with internal factors such as soul habits, temperament, soul faculties, heredity affect human perceptions and all perceptions and factors are under the control of soul attention. They lead to the will and the issuance of the verb. Finally, some examples of its implications for explaining public behavior and public policy are cite.