اصول آموزش معماری سنتی در گذشته با استفاده از فتوت نامه ها (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

اطلاعاتی از آموزش معماری در جهان سنت بر اساس فتوت نامه بنایان و دیگر فتوت نامه ها موجود است. فتوت نامه ها در هر رشته و صنف، منشور نظام مند یادگیری فن و مهارت بود. تداوم، تکرار و ارتقاء، طی قرن های گذشته در کیفیت آثار ساخته شده، بسیار بالا و قابل تحسین است. بررسی کلی طرح و نقش ها در معماری و تعامل بین معماران و شهرها نشان از آموزش مناسب دارد. کشف این مهم دغدغه و ضرورت اصلی است. هدف تحقیق شناخت و تحلیل فتوت نامه ها و آموزش سنتی معماری، جهت یافت اصول آموزش سنتی معماری است. روش تحقیق تاریخی -تفسیری، با بررسی اسناد و مدارک موجود سعی در شناخت آموزش سنتی معماری است، با نگاه انتقادی و تحلیلی، فتوت نامه ها، لوح ها و کتیبه های تاریخی، روش آموزش، سیر تاریخی و ارزش های آموزشی بیان و بررسی می شود. برای شناسایی بهتر موضوع، داده های اولیه و ثانویه و اسناد، کتاب ها و نشریات مورد اهمیت و از ۴۴ منبع معتبر برای انجام تحقیق استفاده شده است. در نتیجه وظایف شاگرد، وظایف استاد و آموزش معماری در جهان سنت تفکیک شد و اصول آموزش سنتی معماران در چهار دسته بندی کلی روش های انتقال دانش، روش های آموزش، موارد آموزش و ارزشیابی مشخص شد. مباحث نظری و عملی از روش سینه به سینه از گذشته گان به آیندگان با استفاده از تجارب شاگرد در خارج و داخل کارگاه ساختمانی انتقال داده می شد. روش های آموزش سنتی معماری متناسب با تفکرات، اعتقادات و راه و رسم آیینی، شامل روش های پیوستن به صنف بنایان و همگرا و همسو در جهت تعالی و آرمانگرایی بود. موارد آموزشی در سه دسته، آموزش زیبایی شناسی، الگو های ازلی، هندسه و ریاضیات، روش های ترسیم است، آموزش نیارش، روش های اجرای بومی، مصالح، مقاومت زمین، و قوانین سازه ای بود و آموزش اخلاق حرفه ای شامل شناخت محیط متناسب با آسایش انسان ها، حکمت ها و مهارت های آیینی، و قوانین حرفه و بازار زمانه بود. ارزشیابی با تأکید بر مهارت اجتماعی و قوانین ساختمان سازی انجام می شد.