دیپلماسی رسانه ای و نقش شبکه های اجتماعی مجازی

چکیده

دیپلماسی رسانه ای یکی از مهم ترین ابزارهای مبادلات سیاسی و تعامل بین کشورها در سطح جهانی محسوب شده و بخش مهمی از دیپلماسی عمومی کشورهای قدرتمند جهان را به خود اختصاص داده است. رسانه های اجتماعی به عنوان بستر تعاملات اجتماعی و سیاسی نقش یگانه ای در توسعه و رشد دیپلماسی رسانه ای داشته اند. هدف از انجام پژوهش حاضر، بررسی نقش شبکه اجتماعی در شکل گیری دیپلماسی فضای مجازی است. در این تحقیق از روش کیفی تئوری داده بنیاد استفاده شده است. جمع آوری اطلاعات با استفاده از تکنیک مصاحبه نیمه ساختاریافته و مسئله محور بوده و به این منظور با 10 نفر از اساتید دانشگاه در حوزه علوم سیاسی و ارتباطات و کارشناسان روابط بین الملل در خصوص تأثیر فضای مجازی و با اشاره به یکی از این شبکه ها (توییتر) مصاحبه انجام گرفته و داده ها با استفاده از کدگذاری باز، محوری و انتخابی تحلیل شده است. مدل نهایی تحقیق شامل موقعیت، کاربران، عوامل توسعه ای، فرصت در حوزه عمومی، فرصت در حوزه دیپلماسی داخلی، فرصت در دیپلماسی خارجی، تهدیدات رسانه ای دیپلماسی، مزایا و چالش ها است. یافته های تحقیق نشان داد که به دلیل ظرفیت سیاسی و اجتماعی بالای شبکه اجتماعی توییتر، شتاب در اطلاع رسانی و انتقال اطلاعات و برتری نسبی نسبت به شبکه های اجتماعی دیگر، نقش و تأثیر آن در دیپلماسی رسانه ای ایران به شدت محسوس و قابل توجه است.