نگاهی به مفهوم توسعه و بُعد سیاسی آن

چکیده

هدف این مقاله، بررسی چیستی توسعه و توسعه سیاسی و موضوعات اساسی مرتبط با آن ها است. به طورکلی علت توجه پژوهش حاضر به بُعد سیاسی توسعه، به دلیل نقش بنیادین این بُعد در شکل گیری سایر ابعاد توسعه است. سؤال اساسی مقاله این است که توسعه و توسعه سیاسی به چه معنا بوده و هر یک دارای چه مبانی و ویژگی هایی می باشند؟ پاسخ مقاله بدین ترتیب است که توسعه به معنای فراهم شدن زمینه های لازم برای بروز و ظهور ظرفیت های عناصر مختلف اجتماع و میدان یافتن آن ها برای دست یابی به پیشرفت و افزایش توانایی های کمی و کیفی در بطن جامعه است. درزمینه ی توسعه، مکاتب و راهبردهای متعددی وجود دارند که شامل مکاتب نوسازی، وابستگی و نظام جهانی و راهبردهای توسعه برون زا، توسعه درون زا، توسعه متوازن و ... می شود. توسعه دارای ابعاد سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است که بُعد سیاسی آن به معنای فرایند روبه افزایش ظرفیت نهادهای سیاسی حکومتی و غیر حکومتی در پاسخ به تقاضاهای جامعه درزمینه مشارکت در فرایندهای سیاسی است. توسعه سیاسی دارای شاخصه هایی چون: ساختار سیاسی دموکراتیک، جامعه مدنی پویا و ... بوده و نقش بنیادینی در شکل گیری سایر ابعاد توسعه دارد. این مقاله به روش توصیفی– تحلیلی گردآوری شده است.