عملکرد واحد توپخانه نادرشاه افشار (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

بی توجهی به واحد توپخانه در اواخر حکومت صفویه موجب ضعف کارآیی عملیاتی آن شد. به نحوی که توپچیان ایرانی مهارت و تجربه چندانی در فرایند توپ ریزی و نشانه گیری نداشتند. گسترش و پیچیدگی دامنه درگیری نادرشاه با دشمنان داخلی و خارجی موجب اهتمام روزافزون وی برای تشکیل و تقویت واحد توپخانه شد. بر این مبنا، پژوهش حاضر درصدد یافتن پاسخ به این پرسش است: واحد توپخانه نادرشاه افشار چه کارکردی داشت؟ برای پاسخگویی، به این برآورد می رسیم که توپخانه فرمانروای افشار به تدریج در زمینه های مختلف همچون تجهیزات، استخدام و آموزش توپچیان و ارتقای مناصب و جایگاه فرماندهان بهبود چشمگیری یافت. به نحوی که مهم ترین واحد عملیاتی قشون در میادین جنگی به ویژه در جریان نبردهای دریایی و یا محاصره قلاع سوق الجیشی محسوب می شد. پژوهش حاضر با استفاده از روش تحقیق تاریخی و شیوه جمع آوری داده های کتابخانه ای از منابع دست اول تاریخی پس از توصیف و طبقه بندی جنبه های گوناگون توپخانه نادرشاه افشار به تحلیل و تفسیر این ویژگی ها و تاثیرات مختلف آن می پردازد.