هدف این پژوهش بررسی تاثیر عوامل روانی چون استرس ادراک شده، توانایی حل مساله و حساسیت به طرد در درمان و بازگشت بعد از دو ماه معتادان است. روش تحقیق حاضر توصیفی از نوع مقایسه ای است. جامعه آماری مراجعه کنندگان مرد معتاد به مراکز ترک اعتیاد دولتی و خصوصی شهر ساوه (مراکز ترک اعتیاد رضوان، جنت، فردوس و زند) به تعداد 1400 نفر بودند. 112 نفر به روش نمونه گیری هدفمند تعیین شده و به صورت تصادفی در دو گروه (106 نفر با سابقه پاکی حداقل یک سال و 106 نفر با سابقه پاکی زیر دو ماه) دسته بندی شدند. به منظور گردآوری داده ها از پرسشنامه استرس ادراک شده کوهن و همکاران (1983)، پرسشنامه حل مسئله PSI هپنر و پترسن (1982) و پرسشنامه حساسیت به طرد و غفلت عاطفی استفاده شد . روایی محتوایی پرسشنامه ها توسط اساتید و متخصصان این حوزه تأیید شده است. ضریب آلفای کرونباخ پرسشنامه های استرس ادراک شده (86/0)، حل مسئله هپنر (83/0) و حساسیت به طرد و غفلت عاطفی (72/0) برآورد شد که بالاتر از 7/0 و بیانگر هماهنگی درونی گویه ها و تأیید پایایی سؤالات بود. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون تحلیل واریانس چند متغیره ( Manova ) با کاربرد نرم افزار SPSS استفاده شد. نتایج حاکی از این بود که میانگین "استرس ادارک شده"و "حساسیت به طرد" در معتادان درمان شده به طور معنی داری کمتر از گروه بازگشتی بود. در حالی که میانگین "توانایی حل مساله" در افراد پاک بالاتر از افراد بازگشتی برآورد شده است.حجم اثر نیز حاکی از آن بود که تقریباً 4/18 درصد از واریانس "استرس ادارک شده" و 2/18 درصد از واریانس "توانایی حل مساله" از طریق انتساب به گروه ها قابل تبیین است. این رقم در خصوص "حساسیت به طرد" به 8/10 درصد می رسید.
