آسیب شناسی رشد اخلاقی در زیست اجتماعی اسلامی از منظر قرآنی (مقاله پژوهشی حوزه)

چکیده

مقاله حاضر با روش درون دینی، به آسیب شناسی موانع رشد اخلاقی جامعه در زندگی اجتماعی اسلامی می پردازد که با ترسیم هندسه اخلاق اجتماعی در قرآن، شامل بر اخلاق بین شخصی و جامعه نگر است. آسیب شناسی رشد اخلاق اجتماعی، به معنای رصد عوامل، موانع، زمینه هایی است که رشد اخلاقی در جامعه را تحت تأثیر قرار می دهد. تحلیل آسیب ها در این مقاله، نمایانگر همه سونگری و نگاه جامع سبک زندگی قرآنی، به عوامل و موانع رشد اخلاق اجتماعی است که علاوه بر تأکید بر عقل گرایی و خردورزی، به مسائل هیجانی-عاطفی و نیز تأثیر محیط در میزان اخلاق گرایی جامعه می پردازد. در مقام آسیب شناسی، به آسیب های سطح کلان و آسیب های سطح خرد پرداخته ایم. در سطح کلان، بی توجهی به رویکرد جامعه نگر، تعصبات قومی و عادت واره ها، روش آموزش اخلاق، فرار از قانون، عدم نظارت همگانی، جزئی نگری و سخت یابی اصول اخلاقی و بی توجهی به اصول ثابت و همه جائی، روحیه دشمنی، اختلاف و عدم اتحاد در جامعه و ... رصد شده است. آسیب های سطح خرد، به آسیب های درونی (نظیر عدم تعقل، جهل، شعار پاکی دل، دین داری نادرست، خودخواهی، دنیاگرایی، ظاهرپرستی و ...) و آسیب های محیطی (تأثیر جامعه و فرهنگ، خانواده، محیط دوستان و...) قابل تحلیل است.