همگرایی دینی اسلام و مسیحیت در اندلس

چکیده

بررسی تعاملات مذهبی و فرهنگی بین مسلمانان و مسیحیان اندلس در دوره امویان در سیر تحولات تاریخ اسلام ، از موضوع های مهمی است که علی رغم اشاره مکرر به آن، هنوز از زوایای متعدد قابل پیگیری است. از جمله آن بخش از تعاملات و تسامحات که اثر مستقیم بر مناسبات اسلام و مسیحیت داشته است. آن چه تعاملات بین مسلمانان و مسیحیان در اندلس را از اهمیت مطالعاتی برخوردار ساخت، تسامح دینی و همزیستی مسالمت آمیز فرهنگی و اجتماعی اسلام بود. گشوده شدن اسپانیا به دست مسلمانان، سرآغاز عصر نوینی بود و از آن پس، تحول عظیمی در زندگی و نظام اجتماعی پدیدار گشت. گرایش مسیحیان اسپانیا به جاذبه های مذهبی اسلام و تسامح سیاسی اعراب فاتح در کنش با اهالی منطقه، درک متقابل دینی پیروان دو کیش را از همگرایی رقم زد. مقاله حاضر نگاهی است نو که با تکیه بر روش مطالعات کتابخانه ای ، این فرضیه را که« همگرایی اسلام و مسیحیت در اندلس، بر پایه تعاملات دینی و مذهبی استوار بوده و به ثبات تمدن و فرهنگ اسلامی در این منطقه یاری رسانده است» به محک آزمایش گذاشته است. نتیجه پژوهش گواه است که تعاملات و همگرایی مذهبی در اندلس، با وجود تنوع فرهنگی و قومی، بین دو قشر حکومتگر و متبوع سازگاری ایجاد نمود و این همسوئی تا زمان ورود نیروهای مداخله گر، شکوفائی علمی و ثبات دینی و مذهبی اهالی اندلس را تداوم بخشید