آرشیو

آرشیو شماره ها:
۵۸

چکیده

یکی از پیامدهای سیاست شاه صفی اول و از نشانه های ضعف دوران سلطنت وی، وقوع شورش های داخلی، از جمله شورش های ایالت گرجستان است. شورش های گرجستان (شورش موراوی در 1039ه . ق. و شورش تیموراز (طهمورث) در 1042 ه . ق) با بهره گیری از زمینه های تاریخی، عوامل سیاسی و اجتماعی و شرایط حاکم بر گرجستان در دوران بعد از شاه عباس اول، علیه دولت صفویه وقوع یافتند. عاملین شورش (موراوی و تیموراز (طهمورث)، مرگ شاه عباس اول و حاکمیت ضعیف شاه جوان و بی تجربه نوه اش (شاه صفی) را فرصت مناسبی برای استقلال طلبی، جدایی خواهی و تأمین دیگر خواسته های خود دانستند و با تحریک احساسات مردم ایالت گرجستان و وعده استقلال به آنها و درخواست حمایت از عثمانی، بخش قابل توجهی از تلاش های نظامی شاه صفی و سپاه صفوی را به خود مشغول ساخته و زمینه دخالت دولت عثمانی در تحولات داخلی ایران و گرجستان و سرانجام تیرگی مناسبات و رویارویی ده ساله دو کشور همسایه را در دوره شاه صفی فراهم نمودند. در این مقاله، ضمن پرداختن به دلایل اهمیت گرجستان در دوره صفویه، علل و زمینه های شورش های گرجستان (موراوی در 1039 ه . ق و تیموراز (طهمورث) در 1042 ه . ق)، اقدامات شورشیان، ماهیت و خاستگاه این شورش ها و سرنوشت شورشیان بر اساس رهیافت تاریخی و به روش توصیفی- تحلیلی با استناد بر گزارش های مورخان رسمی صفوی و تحقیقات جدید، مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است.

تبلیغات