معاویه شخصیتی بحث برانگیز است: در حالی که بنا بر برخی منابع، وی از صحابه بوده و نقش مهمی در فتوحات اسلامی داشته، در دسته ای دیگر از منابع، نه تنها از صحابه نبوده بنا بر تعریف آن منابع نبوده، بلکه باور وی به اسلام با سؤال های جدّی مواجه است. معاویه به عنوان یکی از سرسلسله های امویان، نقش برجسته ای در تاریخ داشته، و چهل و دو سال عملکرد و فعالیت سیاسی او در قلمرو اسلامی قابل توجه است. در این مقاله، کوشش شده تا شخصیت معاویه در ابعاد اعتقادی، سیاسی و نیز چگونگی مواجهه با سنّت پیامبر(ص)، از منظر ابن ابی الحدید بررسی شود. اهمیت دیدگاه ابن ابی الحدید از آن روست که او در ادب و کلام و تاریخ از سرآمدان عصر خویش بود.