ارزیابی تأثیر تغییر ساختار سنی جمعیت بر پس انداز ملی در ایران (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

یکی از متغیرهای با اهمیت در اقتصاد کلان پس انداز ملی است. پس انداز ملی به وسیله عوامل متعددی تحت تأثیر قرار می گیرد، یکی از این عوامل ساختار سنی جمعیت است. تعیین علمی و کمی میزان تأثیرگذاری ساختار سنی جمعیت بر پس انداز ملی از اهمیت خاصی برخوردار است؛ که در این مقاله به آن پرداخته می شود. در این پژوهش با تکیه بر فرضیه سیکل زندگی آندو و مودیگلیانی، تأثیر تغییر ساختار سنی جمعیت بر پس انداز ملی در ایران مورد بررسی قرار گرفته است. به همین منظور الگویی برای توضیح پس انداز ملی ارائه گردیده و متغیرهای جمعیتی در الگو لحاظ شده است و ضرایب آن با استفاده از الگوی خودتوضیحی با وقفه های گسترده (ARDL) برآورد شده است. الگوی پس انداز ملی از دو معادله تشکیل یافته که یکی از این معادله ها نشان دهنده رابطه تعادلی بلندمدت و دیگری پویایی های کوتاه مدت را نشان می دهد. همچنین به منظور بررسی سرعت تعدیل مدل پویا به مدل بلندمدت، الگوی تصحیح خطا نیز برآورد گردیده است. برای انجام این تحقیق از داده های سری زمانی سالانه و برای دوره زمانی 1395-1363 استفاده می شود. یافته ها نشان می دهد که ساختار سنی جمعیت، در شکل گیری میزان پس انداز ملی عاملی تأثیرگذار است. افزایش نسبت افراد در گروه سنی 20 تا 24 سال پس انداز ملی را کاهش می دهد. در مقابل افزایش جمعیت نسبی در سنین 25 تا 54 سال، موجب افزایش پس انداز ملی می گردد. بیشترین پس انداز جامعه توسط گروه میانسال 44-35 سال صورت می گیرد. از سوی دیگر، افزایش جمعیت نسبی در گروه سنی 55 سال و بیشتر، مجدداً پس انداز ملی را کاهش می دهد.