اتحادیه های نظامی مدعیان مختلف سلطنت همواره ترکیبی از دستجات ایلی و تفنگ چی نواحی مختلف شهری و روستایی کشور بود. دستجات مذکور بر پایه ویژگی هایی همچون خویشاوندی یا هم جواری با خاندان حاکم و همچنین تعداد نفرات جنگجو، دارای نقش محوری یا فرعی در اتحادیه های نظامی بودند. ازاین رو، در پژوهش کنونی به این سؤال پاسخ داده می شود که کدام مناسبات سیاسی نظامی میان دستجات مختلف اتحادیه نظامی زند در تقابل با اتحادیه های نظامی قاجار و افغان به قدرت گیری کریم خان زند انجامید؟ به منظور پاسخ گویی به سؤال مذکور، پژوهش حاضر، با استفاده از روش تحقیق تاریخی و طبقه بندی تحولات مرتبط با مناسبات درونی اتحادیه نظامی زند به تحلیل و تفسیر این ویژگی ها و تأثیرات آن بر قدرت گیری کریم خان (1160-1176 ق) می پردازد. یافته های پژوهش نشان می دهد که ایلات وندی همچون (زند، مافی، نانکلی، جلالوند، بهنوی، سالاروند و جاف) ساکن نواحی پری، کمازان، گیلان، کاوردان، بر پایه پیوندهای قومی همچون گویش زبانی لکی و سنت فرماندهی شورایی نقش محوری در ائتلاف کریم خان ایفا می کردند. به سبب فقدان نسبی منافع شخصی و گروهی، کریم خان در صورت لزوم می توانست بدون حذف دستجات اتحادیه، با سایر دستجات ایلی و تفنگچی متحد شود و به پیروزی نهایی دست یابد.