تبیین حکومت خوانین بختیاری در کرمان و بلوچستان (1342-1330 ق) (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

وابستگی به خاندان قاجار از مهم ترین معیارهای انتخاب حکام ایالات در دوره قاجاریه بود، در تعیین حکام کرمان نیز این معیار لحاظ می شد. علیرغم این، دو خاندان غیر قاجاری یعنی خاندان وکیل الملکی و بختیاری خارج ازاین رویه مرسوم در این دوره به حکومت کرمان و بلوچستان رسیدند. خوانین بختیاری بین سنوات 1912 م/1330 ق تا سال 1923 م/1342 ق در کرمان مصدر کار بودند. پژوهش پیش رو با روش توصیفی – تحلیلی و با بررسی اسناد، منابع تاریخ محلی کرمان، تاریخ محلی بختیاری و مطالعات جدید در پی پاسخی برای این پرسش است که بختیاری ها بر اساس چه انگیزه ها و اهدافی به حکومت کرمان تعیین شدند؟ یافته های پژوهش حاکی است که دو خاندان غیر قاجاری یعنی خاندان وکیل الملکی و خاندان بختیاری 28 سال، و بیش از 20 درصد از 135 سال طول مدت حکومت کرمان در دوره قاجار را، حکومت کردند. مدت زمان حکومت بختیاری ها در کرمان 66/6 درصد کل میزان حکومت در دوره قاجار بود. حکام بختیاری کرمان وابستگی زیادی به انگلستان داشتند و به قدرت رسیدن آن ها در کرمان مبتنی بر اعمال نفوذ انگلستان بود. تعیین آنان به حکومت کرمان و بلوچستان نقش مهمی در بازیابی قدرت مورد تهدید انگلستان در سال های منتهی به جنگ جهانی اول در این منطقه داشت.