تحلیل نشانه- معناشناسیِ گفتمانی امامت فاطمی در قصاید المؤید فی الدین شیرازی (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

خلافت فاطمی به جهت ترویج اندیشه و سیاست خود در جهان اسلام سازمان دعوتی ایجاد کرد که داعیان موظف بودند در مقام مبلّغ دینی و سیاسیِ خلیفه، به ترویج اندیشه اسماعیلی بپردازند. ایرانیان حاضر در سازمان دعوت در مقام حجت و داعی الدعاه تلاش داشتند اندیشه برتری دینی و دنیوی امام فاطمی را ترویج دهند. یکی از داعیان برجسته دربارِ فاطمی المؤید فی الدین شیرازی است که در ادبیات اسماعیلی به عنوان ادیبی برجسته، متکلم و سیاستمداری فرهیخته یاد شده است. دیوان قصاید وی مشحون از اطلاعات مذهبی- سیاسی است که در آن علاوه بر ترسیم اوضاع سیاسی و اجتماعی، با استدلال و برهان های عقلی و فلسفی، خواستار تبیین مشروعیت ائمه فاطمی بود. نوشتار حاضر به روش نشانه معناشناسیِ گفتمانی در نظر دارد به تحلیل گفتمان امامت فاطمی در قصاید المؤیدالدین شیرازی بپردازد. به نظر می رسد الموید فی الدین شاعر دربار فاطمی، در مقام گفته پرداز و گفته یاب، با شاخص های تبادل برونه و درونه حاضرسازیبه تبیین برجسته سازی مشروعیت دینی و دنیوی امامت فاطمی در قرون میانه اسلامی و به حاشیه رانی مخالفان پرداخته است.