منافع ملی و عضویت ایران در سازمان همکاری شانگهای (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

سازمان همکاری شانگهای به عنوان نمونه بارزی از منطقه گرایی نوین در آسیا، با هدف حل وفصل اختلافات مرزی و تقویت اعتماد متقابل میان اعضاء به وجود آمد که تدریجاً منجر به توسعه سازمان و توجه آن به موضوعات اقتصادی و بازرگانی و... گردید. ایران هم در سال 2004 عضو ناظر این سازمان منطقه ای شده و با توجه به این مسائل، مقاله حاضر با استفاده از رویکرد نظری منافع ملی و همگرایی و استعانت از روش توصیفی تحلیلی مترصد پاسخ به این سؤال است؛ اهداف و منافع ایران در عضویت دائم سازمان همکاری شانگهای چیست؟ این مقاله عضویت دائم جمهوری اسلامی ایران در سازمان را، منوط به موضع مثبت اعضا به ویژه روسیه و چین به عنوان موتور محرکه سازمان می داند و این گزاره را فرض می گیرد که استراتژی جمهوری اسلامی ایران در راستای سیاست های همکاری منطقه ای، کسب فرصت های سیاسی، امنیتی، اقتصادی، تجاری و فرهنگی و هم چنین بالا بردن قدرت چانه زنی در برابر غرب است؛ که ازجمله دلایل و منافع اصلی علاقه مندی ایران برای عضویت کامل در سازمان همکاری شانگهای بوده است. یافته های مقاله نشان می دهند که عضویت ایران در سازمان همکاری شانگهای، فرصت ها و دستاوردهای زیادی برای ایران در زمینه های اقتصادی، تجاری، سیاسی، امنیتی و فرهنگی داشته است و با توجه به پتانسیل و توانمندی های ایران، بر پیوند استراتژیک ایران و سازمان فوق الذکر افزوده شده است که با توجه به دگرگونی های بین المللی، ایران می تواند از پتانسیل های سازمان برای تأمین منافع ملی و ارتقاء جایگاه خود در سطح منطقه ای و بین المللی در راستای اهداف چشم انداز بیست ساله گام بردارد.