مدل نظری "اخلاق جنگ" در تفکر شیعی با تاکید بر دیدگاه حضرت آیت الله سیستانی (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

میزان و شدت خونریزی های، ویرانی ها و خسارت های جانی و مالی در جنگ، متأثر از رویکرد اخلاقی یا غیر اخلاقی رهبران فکری و به تبع آن جنگجویان می باشد. تئوری اخلاقِ جنگ می کوشد ماهیت رفتار نظامیان با نیروهای متجاوز و غیرمتجاوز را تبیین نماید. با شروع خشونت وصف ناپذیرِ گروه تروریستی داعش در عراق، آیت الله سیستانی با صدور بیانیه ای خطاب به نیروهای مجاهد عراقی و حشد الشعبی، آداب و حدود اخلاقی حاکم بر جهاد در اسلام را، تبیین نمودند. این نوشتار با کاربست روش تحلیل محتوای کیفی، درصدد پاسخ به این سؤال اصلی است: «رهیافت آیت الله سیستانی به اخلاق جنگ چیست؟». بر اساس یافته های پژوهش، «اخلاق صیانتی» توان تحلیل تئوری اخلاقِ جنگ در دیدگاه آیت الله سیستانی را دارد. اخلاقی که مستند به آیات و سنت ائمه اطهار (ع)، صیانت از دین، جان و مال انسان ها (حتی دشمنان) را اصل و محترم می شمارد و می کوشد در ابعاد استراتژیک، تاکتیکی و رفتار جنگجویان، موازین اخلاقی و ارزش های انسانی را حاکم نماید. به اعتقاد آیت الله سیستانی برخورداری مجاهدان از موهبت و برکات الهی منوط به رعایت این حدود اخلاقی در جنگ با دشمنان می باشد.