بررسی و ارزیابی تطبیقی از مبانی و ادله نظریة رؤیت حق تعالی (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

نزاع دیرینة فرق اسلامی در مسأله رؤیت حق¬تعالی برآیند مبانی تفسیری و کلامی آنها است. اهمیت بررسی این موضوع نیز، در کشف و ارزیابی این مبانی است. شیعه و معتزله از امتناع رؤیت سخن می‌گویند و بر مبنای ادلة عقلی، ظواهر آیات را تأویل می‌کنند. اشاعره با باور بر امکان رؤیت حق¬تعالی در دنیا و وقوع قطعی آن در عالم آخرت، آن را محصول ظواهر آیات، نصوص متواتر و عقیدة سلف می¬انگارند. در این نزاع، قلمرو مدرک عقل و میزان حجیت آن در تأویل و تفسیر نقل (آیات و روایات) در میان فرق، رخ می‌نماید. صحت و سقم ادعای اثرپذیری شیعه از معتزله در مبانی و ادلّة رؤیت و نیز ادعای اجماع سلف بر رؤیت، محک خواهد خورد و بالاخره میزان کارآمدی نقد هر کدام از دو طرف نزاع، نسبت به ادلة طرف مقابل آشکار خواهد شد.