محله مسکونی پایدار : مطالعه موردی نارمک (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

به دنبال تغییر در شرایط و عوامل موثر در گسترش و توسعه شهری در دوران اخیر، محله‏های مسکونی انسان ساخت جایگاه ویژه‏ای در شکل‏گیری شهرها داشته‏اند. در حالی که توسعه شهری پایدار بخش عمده‏ای از ادبیات شهرسازی سال های اخیر را به خود اختصاص داده است، پرداختن به اصول و معیارهای توسعه محله‏ای پایدار هنوز نیازمند تحقیق و پژوهش فراوان است. محله نارمک تهران را می توان یک محله پایدار دانست که محصول برنامه‏ریزی و طراحی شهرسازان دوران معاصر است. یافته های تحقیق حاضر نشان می‏دهد که اصول و معیارهای پایداری محله نظیر هویت، سرزندگی، دسترسی، تنوع، تأمین خدمات و امنیت، درحد بالایی در نارمک تحقق یافته است. با وجود این، آنچه که به عنوان هشدار و دغدغه جدی مطرح است، ظرفیت قابل تحمل محله است. محله نارمک به آستانه ظرفیت های جمعیتی و ساختمانی رسیده، و چنانچه نظارت مستمر به عنوان یک اصل مهم مورد غفلت قرارگیرد، اصول و معیارهایی که پایداری محله را تاکنون تضمین کرده‏اند، از دست خواهند رفت. بدین ترتیب، علاوه بر اصول معمول در برنامه ریزی و طراحی محله ها، اصل ظرفیت قابل تحمل محله می‏باید به عنوان یک اصل تعیین کننده و اجتناب‏ناپذیر برای پایداری محله‏ها مورد توجه جدی قرارگیرد.