سطوح نظریه ذهن

هدف از این پژوهش تعیین اثربخشی آموزش نظریه ذهن برارتقاء نظریه ذهن دانش آموزان کم توان ذهنی آموزش پذیر 8-12 سال بود. طرح پژوهشی از نوع مطالعات تجربی با پیش آزمون- پس آزمون همراه با گروه کنترل بود. از کلیه دانش آموزان دختر کم توان ذهنی مدرسه استثنایی ( شهر مشهد، مدرسه اندیشه) ، تعداد 30 دانش آموز پس از اجرای پیش آزمون نظریه ذهن، به صورت تصادفی پس از همتا سازی بر حسب سن و هوش و نمرات نظریه ذهن به دو گروه آزمایش(15 دانش آموز) و کنترل ( 15 دانش آموز) تقسیم شدند. گروه آزمایش به مدت 9 جلسه در جریان آموزش قرار گرفت . پس آزمون نظریه ذهن پس از دو هفته برای هر دو گروه اجرا شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها، روش های آمار توصیفی و آزمون تحلیل کوواریانس (برای مقایسه گروه ها و کنترل اثر پیش آزمون) به کار گرفته شد. یافته ها نشان داد که متغیر مستقل( آموزش نظریه ذهن) اثر معناداری بر سطوح نظریه ذهن در پس آزمون p(

زمینه و هدف: کودکان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم نه تنها قادر به درک ذهن دیگران نیستند، بلکه در درک این که دیگران ممکن ذهن متفاوتی داشته باشند نیز دارای مشکلات اساسی هستند. هدف از این مطالعه تعیین اثر بخشی آموزش نظریه ذهن بر ارتقاء سطوح نظریه ذهن کودکان مبتلا به اختلال اوتیسم بود. روش: این پژوهش از نوع مطالعات تجربی با طرح پیش آزمون – پس آزمون با یک گروه گواه بود. 12 نفر از کودکان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم با دامنه سنی 7 تا 10 سال با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شده و در دو گروه آزمایش و گواه به صورت تصادفی جایدهی شدند. برنامه مداخله ای نظریه ذهن به مدت 25 جلسه به گروه آزمایش آموزش داده شد و گروه گواه این آموزش را دریافت نکرده است. در پایان هر دو گروه در مرحله پس آزمون مورد ارزیابی قرار گرفتند. ابزار پژوهش شامل آزمون نظریه ذهن استیرنمن (1999) – فرم 38 سوالی با هنجار ایرانی بود. داده های به دست آمده با استفاده از تحلیل کوواریانس مورد بررسی قرار گرفتند. یافته ها : نتایج تحلیل داده ها نشان داد که برنامه مداخله ای توانسته است باعث افزایش میانگین خرده مقیاس های نظریه ذهن در گرو ه آزمایش شود (0/001 > p )، در حالی که گروه گواه در تمام خرده مقیاس های پس آزمون، تغییر قابل توجهی نداشتند. نتیجه گیری : یافته های پژوهش حاضر نشان داد که آموزش نظریه ذهن، توانایی بازشناسی عواطف و وانمودسازی (سطح یک نظریه ذهن)، درک باور غلط اولیه (سطح دوم نظریه ذهن)، و درک باور غلط ثانویه (سطح سوم نظریه ذهن) کودکان مبتلا به اختلال اوتیسم را افزایش می دهد. استلزام های نتایج به دست آمده در مقاله مورد بحث قرار گرفته است.

زمینه : مطالعات مختلفی پیرامون اثربخشی بازی درمان گری کودک محور و بازی درمان گری والدینی در بهبود اختلالات هیجانی و رفتاری کودکان انجام شده است، اما در زمینه مقایسه اثربخشی بیشتر این دوروش بر نظریه ذهن پژوهش های اندکی صورت گرفته است . هدف: این پژوهش با هدف مقایسه اثربخشی این دو نوع درمان بر سطوح نظریه ذهن درکودکان دارای اختلال اضطراب جدایی انجام شد. روش : روش، نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون – پس آزمون سه گروهی بود. جامعه آماری را تمامی دانش آموزان دختر در پایه های پنجم و ششم شهر بابل در نیمسال تحصیلی دوم 98-1397 تشکیل دادند که تعداد آنها 2732 نفر بود. بر اساس ملاک های ورود و خروج، 45 نفر به شیوه در دسترس به عنوان نمونه آماری انتخاب شده و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش 1، گروه آزمایش 2 و گواه قرار گرفتند که هر گروه شامل 15 نفر بود. گروه آزمایشی اول، بازی درمان گری کودک محور با رویکرد اکسلاین (1969) را در 16 جلسه 45 دقیقه ای، گروه آزمایشی دوم، آموزش بازی درمان گری والدینی (لندرث،1993) را در 10 جلسه 2 ساعته دریافت کردند. ابزار پژوهش فرم (د) پرسشنامه علائم مرضی کودکان ( CSI-4 ) (اسپرافکین، لانی و گادو،1994) و پرسشنامه نظریه ذهن استیرمن (1992) بود. داده ها با تحلیل کوواریانس چندمتغیره و توسط نرم افزار SPSS تحلیل شد. یافته ها: نتایج نشان داد هر دو مداخله در ارتقای سطوح نظریه ذهن در کودکان دارای اضطراب جدایی مؤثر هستند. بین اثربخشی دو گروه ازمایشی بازی درمان گری کودک محور و بازی درمان گری والدینی در سطح 1 تفاوت معناداری وجود داشت و بازی درمان گری والدینی مؤثرتر بوده است. اما بین دو گروه ازمایشی در سطح 2 و 3 تفاوت معنادار نبود (0/05 p< ). نتیجه گیری: نتایج نشان داد که می توان آموزش بازی درمان گری والدینی را جایگزین مناسب تری در بهبود سطوح نظریه ذهن و همچنین بهبود علائم روانشناختی کودکان دچار اختلال اضطراب جدایی در نظر گرفت. و این مطالعه نیز تاییدی است بر این نکته که شناسایی و درمان به موقع این اختلال باید از فعالیت های مهم متخصصین بهداشت روان کودکان باشد بنابراین، برنامه ریزی برای پیشگیری و درمان این اختلال در اولویت است.