نشریه علمی - پژوهشی

هدف از این پژوهش تحلیل استنادی مقالات نشریه علوم حرکتی و ورزش از سال 1381 تا سال 1389 بود. با توجه به حجم پایین جامعه، نمونه آماری برابر با جامعه آماری در نظر گرفته شد (167N=). ابزار مورد استفاده در این تحقیق شامل یک برگه کدگذاری بود که روایی آن توسط 6 تن از اساتید مدیریت ورزشی و متخصص در زمینه تحلیل محتوا سنجیده شد. با توجه به کمی بودن داده­ها و عدم دخالت نظرات شخصی از تعیین ضریب توافق بین کدگذاران صرف­نظر شد. برای تجزیه و تحلیل داده­ها نیز از آمار توصیفی (فروانی و درصد فراوانی در قالب جداول و نمودارها) و SPSS استفاده شد. یافته­ها نشان داد که در مجموع 4879 منبع (بدون احتساب تکرار منابع) در این 167 مقاله استفاده شده است که متوسط تعداد منابع استنادی برای هر مقاله 1/29 مورد است. همچنین، 86/29 درصد منابع مربوط به 5 سال قبل از دریافت مقاله از طرف نشریه، 08/30 درصد مربوط به بین 5 تا 10 سال قبل و 12/40 درصد مربوط به بیش از 10 سال قبل است. علاوه بر این، تعداد منابع لاتین استفاده شده (3847 مورد) بسیار بالاتر از تعداد منابع فارسی استفاده شده (1032 مورد) در مقالات این نشریه است. کتاب­ها (52/09درصد) و مقالات (15/37 درصد) در بین انواع منابع استفاده شده بیشترین تعداد استنادها را داشته­اند. در سال 1382 کمترین تعداد منابع (172 منبع) در مجموع مقالات استفاده شده است و در سال 1388 بیشترین تعداد منبع (821 منبع) در مجموع مقالات استفاده شده است. همچنین در تمام سال­ها درصد منابع لاتین استفاده شده بیشتر منابع فارسی بوده است. در نهایت، با توجه به افزایش منابع مقالات به نظر می­رسد که دسترسی پژوهشگران به منابع علمی بیشتر شده است و روز به روز شاهد افزایش تعداد منابع بخصوص منابع فارسی هستیم.

هدف از انجام مطالعه حاضر، تحلیل محتواى مقاله های نشریه های علمی- پژوهشى داخل کشور در حوزه رفتار حرکتی و روان شناسی ورزشی منتشرشده در سال هاى 1388 تا 1395 بود. پژوهش حاضر ازنوع کاربردى و روش پژوهش، تحلیل محتوا بود. در این مطالعه، درمجموع، 814 مقاله در شش نشریه مختلف بررسی شدند. پس از مراجعه به نسخه بایگانی شماره های منتشرشده از نشریه ها و ورود داده های کمّی خام در برگه کدگذاری، شاخص های آماری توصیفی ازطریق نرم افزار اس.پی.اس.اس. محاسبه شدند و جدول های توزیع فراوانی تنظیم شدند. نتایج نشان داد که نشریه رفتار حرکتی با 28 درصد بیشترین تعداد و نشریه پژوهش نامه مدیریت ورزشی و رفتار حرکتی با 7/5 درصد کمترین مقاله را داشتند. مشاهده شد که کمترین زمان پذیرش مقاله ها به نشریه مطالعات روان شناسی ورزشی با میانگین 227/2 ± 50/3 ماه مربوط بود. نویسندگان مرد با 9/70 درصد ، نویسندگان دانشجوی دکتری با 8/11 درصد، نویسندگان با رتبه علمی استادیار با 5/20 درصد و نویسندگان گرایش رفتار حرکتی با 4/71 درصد، بیشتر نویسندگان مقاله ها بودند . همچنین، مشخص شد که عمده مقاله ها با موضوع روان شناسی ورزشی و بعد از آن، با موضوع یادگیری حرکتی منتشر شده اند و به حیطه رشد و کنترل حرکتی کمتر پرداخته شده است. دراین میان، مقوله هیجان ها (3/13 درصد) بیشتر از سایر موارد موردتوجه پژوهشگران بود. در مقاله های موردبررسی، عمده آزمودنی ها غیرورزشکار و ازنظر سطح مهارت، «مبتدی» بودند و فقط 2/7 درصد در دسته «نخبه» قرار داشتند. همچنین، بیشتر مقاله ها در حوزه «سلامت» انجام شده بودند. نمونه های انسانی، جوان و سالم اغلب نمونه آماری مقاله ها را تشکیل می دادند و فقط در 5/12 درصد از مقاله ها، آزمودنی ها مبتلابه کم توانی بودند. نتایج نشان داد که در مقاله ها از منابع انگلیسی بیشتر از منابع فارسی استفاده شده بود. همچنین، بیشترین خوداستنادی نشریه در نشریه رشد و یادگیری حرکتی- ورزشی (124 مورد) و بیشترین خوداستنادی نویسنده به نشریه رفتار حرکتی (146 مورد) مربوط بود . اغلب پژوهش ها ازنوع کاربردی بودند و از روش پژوهش نیمه تجربی استفاده شده بود. همچنین، مشخص شد که دانشگاه تهران با 477 مورد، بیشترین سهم از مقاله ها را دربین نهادهای علمی مشارکت کننده به خود اختصاص داده است. براساس یافته های پژوهش می توان نتیجه گیری کرد که با توجه به بی توجهی به جامعه سالمندان و افراد کم توان و همچنین، نبود توازن در مطالعات انجام شده در حیطه های گوناگون رفتار حرکتی، تعیین اولویت های پژوهشی براساس نیازسنجی در نشریه های مختلف و اطلاع رسانی به پژوهشگران می تواند گامی درجهت رفع کمبودها و خلأ های علمی و پژوهشی باشد . کمبود پژوهش های کیفی، کمبود مشارکت علمی بین رشته ای دربین نویسندگان مقاله ها، سهم کم دانشیاران و استادان درزمینه تولید مقاله ها، تمایل اندک به انجام پژوهش درزمینه رشد و کنترل حرکتی و بهره گیری کم از گروه سنی کودک و سالمند به عنوان نمونه پژوهش، از نقاط ضعف و محدودیت های مهم درخور اشاره هستند.