مدیریت مبتنی بر کرامت انسانی

دین مبین اسلام دارای نظام ارزشی جامعی است که برای تمامی مراحل و بخش های زندگی انسان دارای دستورالعمل های ارزشی است. از جمله آنها، زندگی سازمانی انسان است که اسلام در قالب سبک مدیریت اسلامی به بررسی و تبیین رهنمودهای ارزشی برای آن پرداخته است. در اسلام، لازمه حکومت و مدیریت صحیح، نگاه توحیدمحور است؛ یعنی رعایت سمت وسوی الهی در کارها و در نهایت، طراحی برنامه ها و کارکردهای سازمانی به گونه ای که رضایت خداوند متعال را جلب نماید. از جمله استلزامات جلب رضایت خداوند و نگاه توحیدمحور در مدیریت سازمان، نگرشی انسان گرایانه در جهت تکریم کرامت نیروی انسانی سازمان است؛ یعنی برای همه ارزش و کرامت و حرمت قایل شدن، و حکومت و مدیریت را برای آنان و در خدمت ایشان دیدن. نظر به اهمیت این موضوع، این مقاله با رویکرد تحلیلی نظری، به بررسی سبک مدیریت مبتنی بر کرامت انسانی، و ویژگی های آن با توجه به آیات و روایات اسلامی پرداخته و در نهایت، الگویی برای معرفی و به کارگیری آن در سازمان ها ارائه کرده است.

هدف از پژوهش حاضر بررسی تأثیر مدیریت مبتنی بر کرامت انسانی بر بدبینی سازمانی معلمان تربیت بدنی شهر تهران با توجه به نقش میانجی فضیلت سازمانی بود. این تحقیق از لحاظ هدف از نوع تحقیقات کاربردی و از نوع تحقیقات همبستگی مبتنی بر مدل معادلات ساختاری بوده که به شکل میدانی اجرا شد. جامعه آماری تحقیق شامل تمامی معلمان تربیت بدنی مدارس شهر تهران در سال تحصیلی 98-1397 بود که بر اساس جدول مورگان و به روش خوشه ای تصادفی 306 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. به منظور جمع آوری داده ها از پرسشنامه های مدیریت مبتنی بر کرامت انسانی فروتنی و بحرانی (1396)، فضیلت سازمانی کمرون و همکاران (2008) و بدبینی سازمانی دین و همکاران (1998) استفاده شد. در تجزیه وتحلیل داده ها از آمار توصیفی برای طبقه بندی داده ها و در آزمو های تحقیق از آزمون های همبستگی پیرسون در نرم افزار SPSS و مدلسازی معادلات ساختاری در نرم افزار AMOS استفاده شد. نتایج نشان دادند بین مدیریت مبتنی بر کرامت انسانی و فضیلت سازمانی با بدبینی سازمانی رابطه منفی معناداری و بین مدیریت مبتنی بر کرامت انسانی و فضیلت سازمانی رابطه مثبت معناداری وجود دارد. بر اساس نتایج مدل تحقیق مشخص شد که مدیریت مبتنی بر کرامت انسانی بر بدبینی سازمانی و فضیلت سازمانی بر بدبینی سازمانی اثر منفی معناداری و مدیریت مبتنی بر کرامت انسانی بر فضیلت سازمانی اثر مثبت معناداری داشتند. همچنین مشاهده شد که فضیلت سازمانی در ارتباط بین مدیریت مبتنی بر کرامت انسانی و بدبینی سازمانی نقش تعدیل کننده دارد.