اختلال استرس

هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی زوج درمانی شناختی- رفتاری بر اختلال استرس پس از ضربه و افسردگی جانبازان همدان بود. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ روش از نوع نیمه تجربی با طرح پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری بود. تعداد 24 نفر از جانبازان مبتلا به اختلال استرس پس از ضربه ناشی از جنگ، به صورت تصادفی به دو گروه آزمایش (زوج درمانی شناختی- رفتاری )(12 نفر) و گروه کنترل(لیست انتظار)(12 نفر) تقسیم شدند. آزمودنی های گروه آزمایش به مدت 12 جلسه 5/1 ساعته، در جلسات زوج درمانی شناختی- رفتاری شرکت کردند. از فهرست اختلال استرس پس از ضربه ویرایش نظامی ( PCL-M) و پرسشنامه افسردگی بک(BDI) برای جمع آوری داده ها استفاده شد. نتایج نشان داد که میان دو گروه مداخله و کنترل از لحاظ شدت اختلال استرس پس از ضربه و افسردگی، پس از خاتمه جلسات درمانی تفاوت معناداری وجود دارد. زوج درمانی شناختی- رفتاری به طور معناداری شدت اختلال استرس پس از ضربه همچنین میزان افسردگی را در گروه آزمایش کاهش داد و زوج درمانی شناختی- رفتاری در کاهش شدت نشانه های اختلال استرس پس از ضربه و افسردگی همراه آن مؤثر بوده است.

مقدمه: پیامدها و اثرات روانی- اجتماعی سوانح طبیعی موضوعی است که از اهمیت خاصی برخوردار بوده، لیکن در کشور ما کمتر به آن توجه شده است. هدف از مطالعه حاضر بررسی اثربخشی مداخلات حمایت روانی - اجتماعی در بازماندگان زلزله قزوین در سال 1381 می باشد. روش ها: به منظور تعیین میزان اثربخشی خدمات حمایت روانی- اجتماعی به آسیب دیدگان، وضعیت سایکوپاتولوژی اختلالات روانی و اختلال استرس پس از رویداد آسیب زا، 389 کودک و بزرگسال شرکت کننده در جلسات حمایت روانی- اجتماعی قبل از شروع مداخلات و یک سال بعد از ارایه خدمات توسط 10 نفر روانشناس بالینی شاغل در استان قزوین مورد ارزیابی قرار گرفتند و گروه کنترل نیز از مناطق آسیب ندیده شهرستان قزوین انتخاب گردید. ابزارهای مورد استفاده شامل پرسشنامه 28 سؤالی سلامت عمومی، پرسشنامه اختلالات رفتاری راتر و پرسشنامه بررسی علائم اختلال استرس پس از رویداد آسیب زای واتسون و یول بود. یافته ها: میزان سایکوپاتولوژی اختلالات روانی در افراد دارای 15 سال سن و بیشتر در گروه تجربی از 45 درصد قبل از مداخله به 5/33 درصد بعد از دریافت خدمات و در کودکان زیر 15 سال از 1/34 درصد قبل از مداخله به 1/23 درصد بعد از دریافت خدمات رسید. خدمات حمایت روانی همچنین توانست به طور معنی داری شدت علائم اختلال استرس پس از رویداد آسیب زا را در دو گروه کاهش دهد. نتیجه گیری: خدمات حمایت روانی- اجتماعی به آسیب دیدگان سوانح طبیعی می تواند تا حد زیادی از علائم اختلال استرس پس از رویداد آسیب زا و همچنین سایکوپاتولوژی اختلالات روانی در بازماندگان بکاهد و از بروز و شیوع مشکلات اجتماعی در آنها جلوگیری نماید.