متغیرهای راهبردی

عصر حاضر عصری است که تحولات سریع و شگفت انگیز به دلیل پیشرفت سریع علم و فناوری، تصمیم گیری های سیاسی دولت ها و عوامل دیگر خرد و کلان به طور برق آسا از راه می رسند و آثاری عمیق بر روندهای حاکم می گذارند. از این رو، برای تدوین سناریوهای توسعة منطقه ای در این عصر، شناخت واقع گرایانه و سیستمی حوزة راهبردی برنامه ریزی در افق طرح ضروری است. تمرکز و هدف پژوهش حاضر با رویکردی توسعه ای و با کاربرد نظریة سیستم ها، ارزیابی و تحلیل متغیرهای راهبردی توسعة استان مازندران به عنوان داده های اصلی سناریونگاری توسعة منطقه ای در افق 1410 بوده است. روش تحقیق حاضر تحلیل ساختاری است. این تحقیق از نظر ماهیت داده ها، کیفی و بر اساس روش گردآوری داده ها، اسنادی و پیمایشی است. برای تجزیه وتحلیل داده ها روش تحلیل آثار متقاطع و نرم افزار میک مک به کار گرفته شده است. نتایج نشان داد متغیرهای اصلی راهبردی توسعة استان مازندران در افق 1410 شامل «شیوة مدیریت کلان کشور»، «تورم»، «شیوة مدیریت استان»، «تحقیق و توسعه (R&D)»، «سطح فناوری اطلاعات»، «جمعیت» و «همکاری های بین نهادی» است. همچنین، قابلیت های اصلی و اولویت دار توسعة استان مازندران در افق 1410 شامل «محصولات زراعی»، «باغ ها و قلمستان ها»، «آبزی پروری»، «منطقة ویژة اقتصادی امیرآباد»، «گردشگری»، «بندر فریدونکنار» و «بندر امیرآباد» است.

محله هایی که در گذشته اغلب در هسته مرکزی شهرها جای داشتند و زمانی از غنای فرهنگی برخوردار بودند، اکنون با معضلی به نام «بافت فرسوده و ناکارآمد» روبه رو هستند. در جهان معاصر با پیشرفت سریع علم و تکنولوژی، سیستم برنامه ریزی شهری نیز با دگرگونی هایی مواجه شده است و آثار آنها می تواند جهت پیشرفت شهر چالش برانگیز باشد. برنامه ریزی شهری که قبلاً مبتنی بر سیستم سنتی بوده است، امروزه به نظر می رسد از توان و پاسخگویی لازم جهت اصلاح و حل مشکل بافت های فرسوده برخوردار نیست. بنابراین، رویکرد «آینده پژوهی» با شناسایی فرصت ها و تهدیدهای آینده این بافت ها، به ما کمک می کند تا از فرصت های آینده به بهترین شکل بهره بگیریم و از پیامدهای منفی بافت های فرسوده شهری تا حد امکان جلوگیری نماییم. از این رو، انگیزه و هدف پژوهش حاضر شناخت متغیرهای کلیدی مؤثر جهت کاهش بافت های فرسوده و بررسی روابط بین متغیرها و نحوه اثرگذاری بر همدیگر در افق 1416 بوده است. فرآیند حاکم بر این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و نوع روش پژوهش، توصیفی-تحلیلی است. ماهیت داده ها کیفی بوده و روش گردآوری داده ها و اطلاعات به صورت کتابخانه ای، اسنادی و پیمایشی است. انجام محاسبه های پیچیده و تجزیه و تحلیل داده ها مبتنی بر روش تحلیل آثار متقابل و استفاده از نرم افزار تحلیلی میک مک می باشد. نتایج تحقیق نشان می دهد، کلیدی ترین متغیرهای راهبردی جهت کاهش بافت فرسوده ناحیه یک منطقه 9 به ترتیب بیشترین تأثیرگذاری «تغییر دولت ها (روی کار آمدن دولت جدید هر چهار سال یکبار)»، «فقدان قانون خاص در ساماندهی بافت فرسوده»، «تعادل بخشی و تحقق عدالت اجتماعی»، «ضعف نگرش و دانش مدیران شهری» و «برپایی تشکل های محلی سازمان یافته و مستمر جهت ترغیب ساکنین به مشارکت» است.