ابعاد الگوهای ارتباطی خانواده

هدف از پژوهش حاضر بررسی نقش میانجی گری هوش هیجانی در رابطه بین ابعاد الگوهای ارتباطی خانواده و تاب آوری در دانش آموزان دبیرستانی بود. بدین منظور تعداد 222 دانش آموز دختر و پسرمقطع متوسطه با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند.جهت تحلیل داده ها از رگرسیون چندگانه و تحلیل مسیر استفاده شد. براساس ماتریس همبستگی، بین ابعاد الگوهای ارتباطی خانواده، هوش هیجانی و تاب آوری رابطه معناداری وجود دارد، بدین معنی که بین جهت گیری گفت و شنود و هوش هیجانی و تاب آوری رابطه مثبت و بین جهت گیری همنوایی و هوش هیجانی و تاب آوری رابطه منفی وجود دارد. همبستگی بین هوش هیجانی و تاب آوری نیز مثبت و معنادار است. تحلیل رگرسیون چندگانه به شیوه همزمان نیز نشان داد که از بین ابعاد الگوهای ارتباطی خانواده، جهت گیری گفت و شنود پیش بینی کننده مثبت و معنادار هوش هیجانی و تاب آوری است. همچنین، هوش هیجانی پیش بینی کننده مثبت و معنادار تاب آوری است. در نهایت، تحلیل مسیر نقش واسطه ای هوش هیجانی در رابطه بین جهت گیری گفت و شنود و تاب آوری دانش آموزان را تایید نمود.

هدف پژوهش حاضر، بررسی میزان پیش بینی مؤلفه های تعارض، شامل "شدت" و "فراوانی" تعارض توسط ابعاد الگوهای ارتباطی خانواده، شامل "جهت گیری گفت و شنود" و "جهت گیری هم نوایی" است. مشارکت کنندگان در پژوهش، 189 دانش آموز (73 دختر و 116 پسر) مقطع متوسطه شهر بیرجند بودند، که به روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. برای سنجش مؤلفه های تعارض، از پرسش نامه اندازه گیری تعارض والد نوجوان و برای سنجش ابع اد الگ وی ارتب اطی خ انواده، از نس خ ه فرزندان، ابزار تجدید نظر شده الگوی ارتباطی خانواده (RFCP) استفاده شد. پایایی ابزار، به روش آلفای کرونباخ محاسبه شد. نتایج، بیان گر پایایی مطلوب مقیاس ها بود، با استفاده از تحلیل رگرسیون به روش هم زمان، قدرت هر یک از ابعاد الگوهای ارتباطی خانواده (جهت گیری گفت و شنود و جهت گیری هم نوایی) در پیش بینی فراوانی و شدت تعارض، مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها نشان داد، جهت گیری گفت و شنود، پیش بینی کننده منفی و معنادار شدت تعارض در هر دو گروه از دختران و پسران بود. جهت گیری هم نوایی، پیش بینی کننده مثبت و معنادار شدت تعارض در گروه پسران بود. بنابراین لزوم توجه و آموزش در زمینه نحوه رفتار و تعامل والدین با نوجوان و ارتقای کیفیت مهارت های ارتباطی در خانواده، می تواند عامل بازدارنده در کاهش تعارضات والدین و نوجوانان باشد.

پژوهش حاضر به منظور بررسی نقش واسطه گری خودتنظیمی تحصیلی در روابط بین ابعاد الگوهای ارتباطی خانواده (جهت گیری گفت و شنود و جهت گیری همنوایی) و احساس تعلق به مدرسه با تاب آوری تحصیلی بر روی نمونه ای 512 نفره از دانش آموزان دوره متوسطه دوم شهر داراب انجام گرفت. اعضای نمونه با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند و مقیاس های الگوی ارتباطی خانواده ریچی و فیتزپاتریک (1990)، مقیاس احساس تعلق به مدرسه براون و ایوانز (2002)، پرسشنامه خودتنظیمی تحصیلی سواری و عرب زاده (1392) و مقیاس تاب آوری تحصیلی کسیدی (2016) را تکمیل نمودند. پس از جمع آوری داده ها، ارزیابی مدل پیشنهادی با روش معادلات ساختاری و استفاده از برنامه لیزرل، انجام گرفت. نتایج تحلیل داده ها نشان داد که متغیرهای برون زا (جهت گیری گفت و شنود خانواده و جهت گیری همنوایی خانواده و احساس تعلق به مدرسه) قادر به پیش بینی خودتنظیمی تحصیلی هستند، خودتنظیمی تحصیلی قادر به پیش بینی تاب آوری تحصیلی است و خودتنظیمی تحصیلی میانجی گر ارتباط متغیرهای برون زا (جهت گیری گفت و شنود خانواده و جهت گیری همنوایی خانواده و احساس تعلق به مدرسه) و تاب آوری تحصیلی می باشد.