جهت گیری گفت وشنود

پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش واسطه ای هوش هیجانی در رابطه ابعاد الگوهای ارتباطی خانواده شامل جهت گیری گفت وشنود و جهت گیری همنوایی، با سلامت روان انجام پذیرفت. نمونه پژوهش که به روش خوشه ای چند مرحله ای تصادفی انتخـاب شد شـامـل 385 دانش آموز دختر (190 نفر) و پسر (195 نفر) دوره اول متوسطه شهر شیراز با میانگین سنی 15 سال و دو ماه و انحراف معیار 6 ماه بود.برای اندازه گیری متغیرهای پژوهش از پرسشنامه تجدیدنظر شده هوش هیجانی، پرسشنامـه سلامت عمومی و پرسشنامه تجدیدنظر شده ابعاد الگوهای ارتباطی خانواده استفاده شد. یافته ها حاکی از آن بـود که اولاً، جهت گیری گفت وشنود خـانواده پیش بینی کننده مثبت سلامت روان فرزندان و جهت گیری همنوایی پیش بینی کننده منفی آن می باشد. ثانیاً جهت گیری گفت وشنود نسبت به جهت گیری همنوایی پیش بینی کننده معنادار هوش هیجانی فرزندان است و در نهایت هوش هیجانی نقش واسطه ای سهمی بین جهت گیری گفت وشنود و سلامت روان دارد.

هدف پژوهش حاضر، بررسی میزان پیش بینی مؤلفه های تعارض، شامل "شدت" و "فراوانی" تعارض توسط ابعاد الگوهای ارتباطی خانواده، شامل "جهت گیری گفت و شنود" و "جهت گیری هم نوایی" است. مشارکت کنندگان در پژوهش، 189 دانش آموز (73 دختر و 116 پسر) مقطع متوسطه شهر بیرجند بودند، که به روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. برای سنجش مؤلفه های تعارض، از پرسش نامه اندازه گیری تعارض والد نوجوان و برای سنجش ابع اد الگ وی ارتب اطی خ انواده، از نس خ ه فرزندان، ابزار تجدید نظر شده الگوی ارتباطی خانواده (RFCP) استفاده شد. پایایی ابزار، به روش آلفای کرونباخ محاسبه شد. نتایج، بیان گر پایایی مطلوب مقیاس ها بود، با استفاده از تحلیل رگرسیون به روش هم زمان، قدرت هر یک از ابعاد الگوهای ارتباطی خانواده (جهت گیری گفت و شنود و جهت گیری هم نوایی) در پیش بینی فراوانی و شدت تعارض، مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها نشان داد، جهت گیری گفت و شنود، پیش بینی کننده منفی و معنادار شدت تعارض در هر دو گروه از دختران و پسران بود. جهت گیری هم نوایی، پیش بینی کننده مثبت و معنادار شدت تعارض در گروه پسران بود. بنابراین لزوم توجه و آموزش در زمینه نحوه رفتار و تعامل والدین با نوجوان و ارتقای کیفیت مهارت های ارتباطی در خانواده، می تواند عامل بازدارنده در کاهش تعارضات والدین و نوجوانان باشد.

زمینه و هدف : گرایش به مصرف مواد، در وضعیت کنونی جهان معضل بزرگی است که به استعداد افراد در گرفتاری آنان به دام اعتیاد اشاره می نماید و می تواند متأثر از عوامل و پیشایندهای مختلفی باشد. هدف این پژوهش بررسی اثر الگوی ارتباطی خانواده بر گرایش به مصرف مواد با نقش واسطه ای خودکارآمدی در بین دانشجویان است. روش شناسی : این مطالعه با توجه به هدف پژوهش از نوع مطالعات کاربردی و از جهت روش گردآوری اطلاعات نیز به روش پیمایشی و از انواع طرح های همبستگی و روش مدل یابی معادلات ساختاری است. جامعه آماری این پژوهش کلیه دانشجویان دانشگاه محقق اردبیلی در سال تحصیلی 1397-98 با حجم نمونه 347 نفر و نحوه نمونه گیری، خوشه ای است. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه الگوی ارتباطات خانواده؛ ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ رواﻧﺸﻨﺎﺧﺘﯽ ﻟﻮﺗﺎنز و ﻣﻘﯿﺎس ﭘﺬﯾﺮش اﻋﺘﯿﺎد وید استفاده شد. داده ها با نرم افزار SPSS 22 و لیزرل با استفاده از آزمون مدل یابی علی و روش تحلیل مسیر مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.   یافته ها : طبق نتایج به دست آمده، بین جهت گیری گفت وشنود (0/52-)، جهت گیری همنوایی (0/59) و خودکارآمدی (0/12) با گرایش به مصرف مواد رابطه وجود دارد (0/05>p). ارزیابی مدل با تمامی شاخص های برازش درمجموع نشان از برازش قابل قبول و مناسب داده ها با مدل (0/07 =0RMSEA) و (0/92 =CFI) داشتند. در واقع، اثر مستقیم جهت گیری گفت وشنود و جهت گیری همنوایی بر گرایش به مصرف مواد تأیید می شود. همچنین، اثر غیرمستقیم جهت گیری گفت وشنود و جهت گیری همنوایی از طریق خودکارآمدی تأیید می شود. نتیجه گیری : از آنجا که الگوی ارتباطی خانواده هم به صورت مستقیم و هم از طریق متغیر خودکارآمدی بر گرایش به مصرف مواد دانشجویان اثر دارد، تلاش برای ارتقای خودکارآمدی دانشجویان و توجه به الگوهای ارتباطی خانواده در جهت پیشگیری و کاهش گرایش دانشجویان به مصرف مواد اثربخش خواهد بود.