نظریه پردازی داده محور

رابطة پزشک بیمار یکی از مسئله برانگیزترین انواع روابط اجتماعی است. باوجود اشتراک های جهانی دربارة این مفهوم، تفاوت های زیاد دراین زمینه جوامع را ازهم متمایز می کند. پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطة پزشک و بیمار از دید بیماران و به روش ""نظریه پردازی داده محور"" انجام شده است. اطلاعات ازطریق مصاحبة نیمه ساخت یافته با 21 بیمار مراجعه کننده به مطب های خصوصی متخصصان زنان و زایمان شهر اهواز و مشاهدة جریان مشاوره های پزشکی در این مطب ها جمع آوری و به روش کدگذاری نظری تحلیل شده است. براساس تحلیل کدگذاری باز و محوری پنج مقولة ""ویزیت گروهی""، ""محدودیت زمانی""، ""تعداد زیاد بیماران""، "" آماده نبودن بیماران"" و ""رفتار اجتنابی پزشکان"" به مثابة شرایط علّی ""رابطة غیرمشارکتی و درمان محور"" به دست آمد که الگوی ارتباطی غالب میان پزشک و بیمار در قلمرو تحقیق حاضر شناخته شد. شرایط میانجی نیز در محدوده ای وسیع تر درقالب فرهنگ، الگو های ذهنی، آگاهی و اقدامات حمایتی مادی تحت بررسی قرار گرفت ""که ازآن میان، ""تحصیلات"" نقش بسیار پررنگی را ایفا می کرد. بیماران دربرابر پدیدة محوری راهبردهای ""سازگاری""، ""تحمل""، ""خودیاری"" و ""ضدیت"" را اتخاذ می کنند که مهم ترین پیامد های آنها ""افزایش خطای پزشکی""، ""آسیب مادی و روانی""، ""دلسردی از همکاری"" و ""خوددرمانی"" است و اگر برای بهبود این رابطه تدبیری اندیشیده نشود، چرخة تولید و ""بازتولید رابطه ای نابرابر"" همچنان به حیات خود ادامه می دهد.

آسیب شناسی کار زنان روستایی نشان از مغفول ماندن ارزشمندی اشتغال آنها دارد که عدم توجه به آن بر آسیب های اشتغال زنان در روستا اثر گذار است. پژوهش حاضر با هدف تبیین نظریه ارزشمندی اشتغال زنان روستایی با تأکید بر آیات قرآن کریم بر پایه الگوی زمینه ای، به روش کیفی با رویکرد نظریه زمینه ای از نوع نظریه پردازی داده محور انجام شد. بدین منظور منابع مربوطه به ترتیب اولویت (آیات قرآن کریم ، احادیث، مقالات علمی، گزارشات و تحقیقات میدانی انجام شده در این موضوع) بررسی شد و مقولات محوری کشف و کدگذاری گردید و با کشف مقولات فرعی مدل اصلی کشف شد. نتایج و الگوی کشف شده نشان داد که ارزشمندی اشتغال زنان روستایی در بستر فراهم شدن 4 مقوله محوری یعنی، فراهم سازی زمینه اشتغال ایشان در کنار همسر، فرزندان و محارم، متناسب بودن شغل با ویژگی های روحی و جسمی ایشان، تأثیر مثبت شغل بر فرزند آوری و روحیه کارآفرینی این زنان ایجاد می شود. براین اساس ، اشتغال زنان روستایی ویژگی هایی دارد که با مقولات استخراج شده از قرآن کریم در موضوع اشتغال زنان هم خوانی دارد. همچنین در کدبندی محوری، ارتباط منطقی و علّی مقوله های شرایطی و فرایندی و راهبردهایی که به پیامدهای مناسب منجر می شود، مشاهده شد.