فرهنگ سازمانی دوسوتوان

مفهوم دوسوتوانی سازمانی، به توانایی سازمان برای توجه به دو هدف ناسازگار سازمانی به طور برابر اشاره می کند که در شرایط عدم اطمینان به طور معمول اثری مثبت بر عملکرد دارد و به عملکرد پایدار، بقا و موفقیت طولانی مدت منجر می شود. اما این فقط در صورتی امکان پذیر است که فرهنگی ایجاد شود تا اعضای سازمانی را قادر کند از شایستگی های موجود بهره برداری کنند (بهره برداری) و از طرف دیگر فرصت ها و توانایی های جدید را کشف کنند (کتشاف). هدف از پژوهش حاضر نیز بررسی نقش فرهنگ سازمانی دوسوتوان و دوسوتوانی سازمانی بر عملکرد است. بدین منظور و برای آزمون فرضیه های پژوهش، شرکت های فعال در صنایع غذایی به عنوان جامعة آماری پژوهش انتخاب شدند و پرسشنامه بین مدیران 62 شرکت توزیع، جمع آوری و تحلیل شده است. مدل پیشنهادی بر مبنای مدل سازی معادلات ساختاری به روش حداقل مربعات جزئی با کمک نرم افزار Warp PLS تجزیه وتحلیل شد. نتایج تحلیل از رابطة بین فرهنگ سازمانی دوسوتوان و دوسوتوانی، همچنین رابطة این دو با عملکرد حمایت می کند. همچنین، با توجه به نتایج، نقش میانجی دوسوتوانی در رابطة فرهنگ سازمانی دوسوتوان و عملکرد تأیید شد.

دوسوتوانی سازمانی مفهومی جدید در مدیریت است، به معنای توجه به دو هدف ناسازگار سازمانی به طور برابر، که به عملکرد بالا در محیط کسب وکار منجر می شود. همچنین، وجود ظرفیت جذب دانش، که به معنای توانایی کشف دانش جدید است، در بهبود دوسوتوانی سازمانی و عملکرد شرکت مؤثر است. فرهنگ سازمانی دوسوتوان می تواند بر رابطه میان ظرفیت جذب دانش و دوسوتوانی سازمانی تأثیر بگذارد. با توجه به اهمیت این موضوع در شرکت های تولیدی، هدف از نگارش این مقاله بررسی تأثیر ظرفیت جذب دانش بر دوسوتوانی سازمانی و تبیین نقش میانجی فرهنگ سازمانی دوسوتوان در این زمینه بود. جامعه آماری تحقیق شرکت های تولیدی استان قم بود. نود و سه شرکت در این پیمایش شرکت کردند. برای جمع آوری داده ها، از سه پرسش نامه (ظرفیت جذب دانش، دوسوتوانی سازمانی، فرهنگ سازمانی دوسوتوان) استفاده شد. روایی پرسش نامه از طریق صوری و محتوایی و پایایی، با محاسبه مقدار کرونباخ 81/0، تأیید شد. تحلیل ها با استفاده از نرم افزار لیزرل، به منظور ارزیابی مدل معادلات ساختاری، صورت گرفت. یافته های به دست آمده حاکی از آن است که رابطه ای مثبت و معنادار بین متغیرهای تحقیق وجود دارد و فرهنگ سازمانی دوسوتوان در رابطه بین ظرفیت جذب دانش و دوسوتوانی سازمانی نقش میانجی دارد.

یکی از مؤلفه های تأثیرگذار در بهبود عملکرد فرهنگ سازمانی و به طور خاص فرهنگ سازمانی دوسوتوان است. زیرا با اهرم فرهنگ به سادگی می توان تغییرات را تسهیل و جهت گیری های جدید را در سازمان پایدار کرد. هدف پژوهش حاضر بررسی نقش فرهنگ سازمانی دوسوتوان بر عملکرد سازمانی با در نظر گرفتن نقش تصمیمات و جهت گیری های استراتژیک و دوسوتوانی سازمانی در شرکت های زیست فناوری دارویی بود. روش پژوهش توصیفی از نوع پیمایشی است و داده ها از طریق پرسشنامه گردآوری شده است. جامعه آماری پژوهش شرکت های زیست دارویی کشور بود که مبتنی بر ماهیت پژوهش شرکت های تولیدی و صنعتی مورد توجه بودند. تعداد 97 پرسشنامه توسط مدیران ارشد این شرکت ها جمع آوری شد. به منظور بررسی فرضیات پژوهش از روش مدل سازی معادلات ساختاری با رویکرد روش حداقل مربعات جزئی در نرم افزار Smart Pls بهره گرفته شد. یافته های به دست آمده از پژوهش نشان می دهد فرهنگ دوسوتوان، علاوه بر نقش مستقیم بر عملکرد سازمان، با تأثیری که بر دوسوتوانی و تصمیمات استراتژیک دوسویه و جهت گیری های استراتژیک سازمان می گذارد، این نقش را تقویت می کند و منجر به ارتقای عملکرد سازمان می شود.